✅ Đã kiểm duyệt nội dung bài viết
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng
Trầm cảm sau sảy thai là một tình trạng tâm lý không hiếm gặp ở phụ nữ sau khi bị sảy thai. Đây là một loại hình sang chấn tâm lý liên quan đến mất mát và đau khổ sau sự mất mát của thai nhi. Vậy trầm cảm sau sảy thai là gì? Nguyên nhân là do đâu? Điều trị như thế nào? Cùng TIANYIAI tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Sảy thai là gì?
Sảy thai là hiện tượng mất thai xảy ra trước tuần thứ 20 của thai kỳ. Đây là hiện tượng khá phổ biến ở phụ nữ mang thai, với tỷ lệ xảy ra khoảng 10-15% trong số tất cả các thai kỳ được biết đến theo thống kê của Vinmec.
Vậy nguyên nhân dẫn đến sảy thai là gì? Trên thực tế có rất nhiều nguyên nhân khiến cho phụ nữ xảy ra hiện tượng sảy thai, dưới đây là các yếu tố nguy cơ có thể gây sảy thai:
- Rối loạn di truyền: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của sảy thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Bất kỳ sai sót nào trong quá trình phôi chia sẻ và phát triển có thể dẫn đến những vấn đề với di truyền, khiến thai nhi không thể phát triển đúng cách.
- Vấn đề với tử cung hoặc cổ tử cung: Một số phụ nữ có cấu trúc tử cung không bình thường hoặc cổ tử cung yếu, có thể dẫn đến sảy thai.
- Bệnh lý mạn tính hoặc tổn thương tử cung: Bệnh như viêm nhiễm, polyp tử cung, u xơ tử cung, hoặc tổn thương do phẫu thuật trước đó có thể làm giảm khả năng gắn kết của phôi thai với tử cung.
- Yếu tố liên quan đến lối sống: Các yếu tố như hút thuốc, uống rượu, sử dụng chất kích thích, tiếp xúc với chất độc hại, hoặc lượng caffeine quá nhiều cũng có thể tăng rủi ro sảy thai.
- Tuổi tác: Rủi ro sảy thai tăng lên với tuổi tác. Đặc biệt, phụ nữ trên 35 tuổi có rủi ro cao hơn nhiều so với phụ nữ trẻ hơn.
- Bệnh lý hệ miễn dịch: Một số bệnh, như lupus hoặc hội chứng chống phospholipid, có thể gây ra sảy thai.
- Rối loạn nội tiết: Rối loạn như tiểu đường hoặc rối loạn tuyến giáp cũng có thể tăng rủi ro sảy thai.
- Nhiễm khuẩn: Một số nhiễm khuẩn, như rubella, cytomegalovirus, bệnh lậu, và HIV,…
Đọc thêm: Sảy thai, phá thai cần ở cữ bao lâu, kiêng kỵ những gì?
2. Có những loại sảy thai nào?
Dưới đây là các loại sảy thai phổ biến:
- Sảy thai hoàn toàn: Tất cả phôi thai bị bong tách ra khỏi tử cung chỉ trong một lần.
- Sảy thai không hoàn toàn: Các phần của phôi thai bị đẩy ra khỏi tử cung một cách từng phần.
- Sảy thai liên tiếp: Sảy thai xảy ra ít nhất 2 lần liên tiếp và đều là sảy tự nhiên.
- Sảy thai ngoài tử cung: Thai nằm ngoài tử cung, thường là ở ống dẫn trứng. Điều trị sớm là cần thiết để tránh biến chứng.
- Trứng trống: Là hiện tượng trứng đã thụ tinh nhưng không phát triển tiếp thành phôi.
- Dọa sảy thai: Là thai nhi vẫn còn trong bụng mẹ nhưng lại có các dấu hiệu “tổn thương” đến việc duy trì thai kỳ. Các triệu chứng như xuất huyết âm đạo, đau bụng dữ dội,…có thể là dấu hiệu sắp sảy thai.
3. Phụ nữ nên làm gì sau sảy thai?
Sau khi bị sảy thai, việc chăm sóc sức khỏe và tâm lý đối với phụ nữ là cực kỳ quan trọng. Dưới đây là các biện pháp chăm sóc sau sảy thai mà bạn nên áp dụng:
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Trong 24 giờ đầu sau sảy thai, hãy dành thời gian để nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân. Tránh các hoạt động nặng như vác đồ nặng hoặc leo cầu thang. Để giúp dễ chịu và thúc đẩy giấc ngủ, hãy thử uống một ly sữa nóng hoặc tập thể dục nhẹ nhàng.
- Theo dõi nhiệt độ cơ thể: Trong 5 ngày đầu tiên sau sảy thai, theo dõi nhiệt độ cơ thể là rất quan trọng. Nếu nhiệt độ của bạn vượt quá 38 độ C, hãy đến gặp bác sĩ, vì sốt có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
- Giữ vệ sinh cá nhân: Để tránh nhiễm trùng, hãy giữ vệ sinh cá nhân bằng cách lau người bằng khăn ấm trong 1-2 ngày đầu sau sảy thai, sau đó bạn có thể tắm nhưng tránh tắm lâu và tắm bồn. Sử dụng băng vệ sinh cotton và thay thường xuyên sau mỗi 4-6 giờ.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Để bồi dưỡng cơ thể, hãy ưu tiên các thực phẩm giàu protein như thịt gà, thịt heo, và các loại thực phẩm chứa nhiều canxi như sữa, tôm, cua. Bổ sung thêm các loại trái cây giàu vitamin như đu đủ, ổi, cam.Ngoài ra có thể sử dụng các loại thực phẩm chức năng, thảo dược đến từ Đài Loan như Ái Tiểu Nguyệt để cải thiện sức khoẻ, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn và làm lành các vết thương của cơ thể sau sảy thai.
- Quan hệ tình dục: Hãy tránh quan hệ tình dục trong 4 tuần đầu sau sảy thai để cho tử cung có thời gian hồi phục và tránh nhiễm trùng. Sau khoảng từ 1-3 tháng, bạn có thể bắt đầu quan hệ tình dục trở lại. Nếu bạn không muốn có thai ngay lập tức, hãy sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn và xin tư vấn từ bác sĩ.
Đọc thêm: Làm thế nào để phục hồi cơ thể sau sảy thai, phá thai?
4. Hiện tượng trầm cảm sau sảy thai là gì?
Trầm cảm sau sảy thai là một tình trạng tâm lý mà ở đó người phụ nữ (và đôi khi cả người chồng) trải qua những cảm xúc sâu sắc của nỗi buồn, thất vọng, cảm giác tội lỗi, hoặc tức giận sau khi mất thai. Điều này có thể dẫn đến trạng thái trầm cảm, còn được biết đến là rối loạn tâm lý, gây ra những cảm xúc buồn bã và mất mát kéo dài và mãnh liệt.
5. Triệu chứng trầm cảm sau sảy thai ở phụ nữ
Triệu chứng của trầm cảm sau sảy thai có thể bao gồm:
- Buồn bã hoặc cảm giác thất vọng sâu sắc: Bạn có thể cảm thấy buồn bã hoặc thất vọng một cách liên tục và không thể giảm bớt những cảm giác này.
- Tăng hoặc giảm cân không rõ ràng: Cân nặng của bạn có thể thay đổi đột ngột, bao gồm cả việc tăng hoặc giảm cân mà không có lý do rõ ràng.
- Cảm giác rối loạn hoặc mất tập trung: Bạn có thể gặp khó khăn trong việc tập trung, suy nghĩ, hoặc đưa ra quyết định cũng là một triệu chứng của trầm cảm sau sảy thai.
- Cảm giác tự trách hoặc cảm thấy mình không có giá trị: Bạn có thể cảm thấy tội lỗi hoặc cảm thấy mình không đáng giá.
- Mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động mà bạn thường thích: Các hoạt động mà bạn từng tìm thấy niềm vui hoặc thoải mái có thể không còn hấp dẫn nữa.
- Cảm giác mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng: Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc mất năng lượng liên tục.
- Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều: Bạn có thể gặp rắc rối về giấc ngủ, bao gồm cả việc ngủ quá nhiều hoặc không thể ngủ.
- Suy nghĩ về cái chết: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể có suy nghĩ về việc tự tử.
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
6. Làm gì để phòng ngừa trầm cảm sau sảy thai?
Dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn giảm bớt trầm cảm sau sảy thai:
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Hoạt động vận động và tập thể dục nhẹ nhàng, như đi bộ quanh khu phố hoặc đi bơi, không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn giúp cải thiện tâm trạng và phòng ngừa trầm cảm sau sảy thai.
- Trò chuyện và chia sẻ: Chia sẻ với người bạn tin tưởng về nỗi đau mất mát có thể giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm và thoải mái hơn. Bạn cũng có thể tìm đến những cộng đồng, nhóm hỗ trợ hoặc nhân viên công tác xã hội để được tư vấn, giúp đỡ.
- Đọc sách: Đọc những cuốn sách hoặc những câu chuyện của những cặp vợ chồng đã từng trải qua hoàn cảnh này cũng có thể hữu ích. Những câu chuyện thực tế có thể giúp bạn học hỏi được những lời khuyên về cách vượt qua sự mất mát và vực dậy tinh thần.
- Đừng cảm thấy tội lỗi: Nhiều cha mẹ thường nghĩ rằng sảy thai là kết quả của điều gì đó mà bản thân đã làm nên sinh ra cảm giác tội lỗi. Tuy nhiên, thực chất là việc bạn đi làm, hoạt động, quan hệ tình dục… thường không phải là nguyên nhân chính gây ra sảy thai. Hiểu đúng về nguyên nhân sảy thai để không cảm thấy tội lỗi là điều quan trọng.
- Dành thời gian hòa mình vào thiên nhiên: Việc dành thời gian ở ngoài trời có thể giúp giảm bớt trầm cảm, thoải mái và tận hưởng không khí trong lành, thư giãn để quên đi nỗi buồn trong lòng.
- Nhờ đến sự giúp đỡ nếu cần thiết: Đừng tự làm tất cả mọi việc một mình mà hãy nhờ đến sự giúp đỡ của chồng hoặc những người thân trong gia đình. Việc được hỗ trợ sẽ giúp bạn giảm bớt một số trách nhiệm, công việc hàng ngày cần thực hiện.
7. Điều trị trầm cảm sau sảy thai
Trầm cảm sau sảy thai là một dạng sang chấn tâm lý, rất ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân người mẹ và gia đình. Vậy làm thế nào để điều trị trầm cảm sau sảy thai, dưới đây là một vài lời khuyên về phương pháp điều trị:
- Tâm lý trị liệu: Các chuyên gia tâm lý sẽ giúp người bệnh thay đổi suy nghĩ tiêu cực, học cách kiểm soát cảm xúc và đối mặt với khó khăn. Tham gia và hỗ trợ từ người thân trong gia đình, đặc biệt là người chồng, cũng rất quan trọng trong quá trình trị liệu này.
- Sử dụng thuốc điều trị: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị trầm cảm sau khi sảy thai, bao gồm thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm 3 vòng, thuốc chống loạn thần, SSRI (chất ức chế tái hấp thụ serotonin có chọn lọc), SNRI (chất ức chế tái hấp thụ serotonin và norepinephrine). Tuy nhiên, các loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nên người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ.
- Thay đổi chế độ sinh hoạt hợp lý hơn: Người bệnh cần chú ý đến chế độ ăn uống, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, đảm bảo giấc ngủ chất lượng, và tìm kiếm những niềm vui mới như nấu ăn, nghe nhạc, đọc sách, chăm sóc cây cảnh, sáng tác nhạc.
- Trò chuyện, chia sẻ, tìm kiếm sự trợ giúp từ người thân: Hãy chia sẻ và tâm sự với những người thân mà bạn tin tưởng để phần nào giảm bớt sự căng thẳng lo âu và buồn bã của bản thân, giúp cho tâm trạng được thoải mái, không còn cảm thấy cô đơn, trống rỗng.
Đọc thêm: Sảy thai, phá thai và 10 điều nhất định bạn phải biết, phá thai có được nghỉ thai sản không?
Trầm cảm sau sảy thai không chỉ là một tình trạng y tế mà còn là một vấn đề xã hội mà chúng ta cần đối mặt. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang trải qua quãng thời gian khó khăn này, hãy nhớ rằng bạn không cô đơn và có nhiều nguồn hỗ trợ sẵn sàng giúp bạn.
Ngoài những biện pháp điều trị trầm cảm sau sảy thai như đã kể trên thì châm cứu cũng là một phương pháp điều trị thường được sử dụng trong y học cổ truyền, giúp cơ thể thư giãn cơ bắp và thông kinh mạch, thúc đẩy lưu thông huyết dịch trong cơ thể và cũng có tác dụng trong điều trị trầm cảm.
Y học cổ truyền cho rằng trầm cảm thường do sự mất cân bằng âm dương, tâm và thận không hòa hợp, khí ứ trệ trong kinh Can. Các triệu chứng trầm cảm có thể thuyên giảm bằng cách “khơi thông” các kinh mạch như Nhâm, Đốc, hỗ trợ bổ khí, điều hòa tâm thận.
Trong khi châm cứu chữa trầm cảm sau sảy thai nên kết hợp với xoa bóp ấn huyệt, ngâm chân trước khi đi ngủ để xoa dịu tinh thần, bỏ những thói quen sinh hoạt không tốt như thức khuya, uống rượu, bia rượu, đồ uống kích thích,…Khi châm cứu được sử dụng để điều trị trầm cảm phải kết hợp với các liệu pháp tâm lý để đạt được kết quả tốt hơn trong điều trị trầm cảm.
Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý, tham gia các nhóm hỗ trợ cộng đồng, và đừng ngần ngại chia sẻ cảm xúc của mình với người thân. Quan trọng nhất, hãy nhớ rằng việc chấp nhận và chữa lành không phải là một cuộc đua, mà là một hành trình. Hãy cho bản thân thời gian, sự kiên nhẫn và sự yêu thương mà bạn xứng đáng nhận được.
Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về sảy thai hoặc phá thai, chị em có thể tham gia: Hội các mẹ sảy thai – phá thai – thai lưu – IVF thất bại chia sẻ kinh nghiệm để được các chuyên gia giải đáp thắc mắc.
