Bệnh hậu sản là gì? Cách nhận biết và phòng ngừa bệnh hậu sản

Sau khi trải qua quá trình sinh nở, cơ thể người phụ nữ phải đối mặt với nhiều thay đổi lớn, nhất là trong khoảng thời gian 6 tuần đầu sau sinh. Đây là thời điểm vô cùng quan trọng vì sức khỏe của người mẹ có thể gặp phải nhiều vấn đề sau sinh nếu không được chăm sóc đúng cách. Vậy bệnh hậu sản là gì? Cùng TIANYIAI tìm hiểu ngay nhé!

Bệnh hậu sản là gì?

Hậu sản là giai đoạn phụ nữ trải qua sau khi sinh, thường kéo dài khoảng 6 tuần. Trong thời gian này, các cơ quan sinh dục dần trở lại trạng thái bình thường như trước khi mang thai, trừ tuyến vú vẫn tiếp tục phát triển để sản xuất sữa. Nếu trong giai đoạn này họ không được chăm sóc đúng cách có thể gặp phải một số bệnh lý, gọi là bệnh hậu sản.

Các bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến thể chất như suy nhược, sụt cân, làm suy giảm sức đề kháng và gây kiệt sức, suy dinh dưỡng,…mà còn ảnh hưởng đến tâm lý. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn sữa mẹ và sự phát triển của bé.

Do đó, thời kỳ hậu sản không chỉ là khoảng thời gian phục hồi của sản phụ mà còn là giai đoạn quan trọng cần được chăm sóc đặc biệt, để đảm bảo người mẹ khỏe mạnh và có thể chăm sóc con một cách tốt nhất.

Do đó, thời kỳ hậu sản không chỉ là khoảng thời gian phục hồi của sản phụ mà còn là giai đoạn quan trọng cần được chăm sóc đặc biệt, để đảm bảo người mẹ khỏe mạnh và có thể chăm sóc con một cách tốt nhất.

Đọc thêm: Sản dịch sau sinh bao lâu thì hết? Cách tống sản dịch sau sinh

Nguyên nhân dẫn đến bệnh hậu sản là gì?

Rất nhiều phụ nữ sau sinh thường không hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng hậu sản là gì. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến hậu sản phổ biến:

• Chăm sóc sức khỏe kém trước sinh: Thai phụ không được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và không có chế độ chăm sóc sức khỏe tốt, dẫn đến suy nhược và thể lực yếu.
• Căng thẳng và mệt mỏi trước sinh: Căng thẳng kéo dài và không hấp thu đủ dinh dưỡng khiến cơ thể kiệt sức, suy nhược, gia tăng nguy cơ mắc bệnh hậu sản.
• Áp lực sau sinh: Việc chăm sóc con nhỏ gây ra nhiều căng thẳng và mệt mỏi, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của người mẹ.
• Không kiêng cữ sau sinh: Sau khi sinh, cơ thể người phụ nữ cần thời gian hồi phục (thường khoảng 6 tuần). Việc không kiêng cữ đúng cách hoặc gần gũi chồng quá sớm có thể gây tổn thương cho cơ quan sinh dục, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Đọc thêm: Mẹ sau sinh còn sản dịch có xông vùng kín được không?

Các bệnh lý thường gặp trong thời kỳ hậu sản

Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến trong giai đoạn hậu sản mà các bà mẹ cần lưu ý để nhận biết và điều trị kịp thời:

1. Cơn đau tử cung: 

Sau sinh, tử cung của phụ nữ có thể co bóp mạnh để tống sản dịch ra ngoài, gây ra cơn đau tử cung. Với những người đã sinh nhiều lần, các cơ tử cung thường yếu hơn, cần co bóp nhiều hơn để đẩy sản dịch ra ngoài, nên thường sẽ làm cho các mẹ cảm thấy đau và mệt mỏi nhiều hơn.

2. Băng huyết sau sinh: 

Băng huyết là một trong những biến chứng nguy hiểm và phổ biến nhất trong sản khoa, xảy ra nhiều nhất trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Nguyên nhân có thể bao gồm tử cung không co hồi sau khi sinh (đờ tử cung), sót nhau thai, hoặc tổn thương đường sinh dục (vỡ tử cung, rách cổ tử cung). 

Băng huyết có biểu hiện chảy máu ồ ạt sau sinh, dẫn đến tình trạng sốc mất máu, xanh xao, mạch nhanh, huyết áp tụt, chân tay lạnh và vã mồ hôi. Nếu không được cấp cứu kịp thời, sản phụ có nguy cơ tử vong rất cao. Việc kiểm tra và xử lý nhau thai, cũng như theo dõi tình trạng co hồi tử cung ngay sau sinh rất quan trọng. 

3. Nhiễm khuẩn hậu sản: 

Nhiễm khuẩn có thể bắt nguồn từ âm đạo, cổ tử cung, tử cung, do vi khuẩn xâm nhập từ dụng cụ đỡ đẻ, người xung quanh, hoặc chính cơ thể sản phụ. Các triệu chứng thường gặp là sốt cao, sản dịch hôi, đau sưng tại vùng viêm. Trong trường hợp nghiêm trọng, nhiễm khuẩn có thể gây nhiễm trùng huyết ảnh hưởng toàn thân, đe dọa tính mạng của sản phụ.

4. Sản dịch bất thường: 

Sản dịch là dịch chảy ra từ tử cung và đường sinh dục trong vài tuần đầu sau sinh. Nếu sản dịch có mùi hôi hoặc kéo dài bất thường, có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn. Việc không chăm sóc vệ sinh tốt hoặc để sót nhau thai có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

5. Tiền sản giật sau sinh: 

Mặc dù tiền sản giật thường xuất hiện trong thời kỳ mang thai, nhưng có những trường hợp tiền sản giật phát sinh ngay sau khi sinh trong 48-72h, hoặc kể cả muộn hơn sau đó – gọi là tiền sản giật muộn. Đây là tình trạng tăng huyết áp kết hợp với protein niệu (có đạm trong nước tiểu) và phù nề. 

Các triệu chứng bao gồm nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, đau thượng vị, tiểu ít, và sưng phù tay chân. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tiền sản giật có thể dẫn đến sản giật – tình trạng co giật gây tổn thương đến não, gan và thận. 

Ngoài ra, nó còn có thể gây phù phổi và hội chứng HELLP (suy gan, giảm tiểu cầu). Điều trị tiền sản giật sau sinh thường bao gồm việc kiểm soát huyết áp, theo dõi chặt chẽ sức khỏe và dùng thuốc để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

6. Nhiễm trùng đường tiết niệu:

Phụ nữ sau sinh dễ mắc nhiễm trùng đường tiết niệu do thay băng vệ sinh không đúng cách (thời kỳ hậu sản phụ nữ thường ra nhiều sản dịch, kèm với cơ thể yếu ớt nên vô tình “lười” thay băng vệ sinh thường xuyên) và sức đề kháng yếu. Niệu đạo ngắn và gần hậu môn khiến vi khuẩn dễ xâm nhập vào đường tiết niệu. Các triệu chứng bao gồm buồn tiểu liên tục nhưng tiểu ít, cảm giác đau buốt khi tiểu, nước tiểu đục hoặc kèm sốt.

Trong trường hợp nặng, sản phụ có thể sốt, ớn lạnh và đau bụng dưới. Nhiễm trùng tiết niệu cần được điều trị bằng kháng sinh và cải thiện vệ sinh cá nhân, đặc biệt cần uống nhiều nước để giúp thải vi khuẩn qua đường tiểu.

7. Tắc tia sữa:

Tắc tia sữa là hiện tượng rất phổ biến, khi các ống dẫn sữa bị tắc khiến sữa không thể thoát ra ngoài. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến viêm vú, áp xe vú hoặc nhiễm trùng. Biểu hiện thường thấy gồm ngực căng cứng, đau đớn, sờ thấy cục cứng trong bầu ngực, sữa tiết ra ít hoặc không có sữa.

8. Áp xe vú:

Áp xe vú xảy ra khi có vi khuẩn xâm nhập vào ống dẫn sữa, gây viêm nhiễm sâu bên trong tuyến vú. Các triệu chứng bao gồm: Sốt cao, rét run, ngực sưng đỏ, đau nhức, xuất hiện hạch ở nách, mủ lẫn vào trong sữa mẹ làm sữa có mùi tanh.

9. Đi vệ sinh không tự chủ:

Tình trạng này xảy ra do sự tổn thương của các cơ quan vùng chậu, đáy chậu, và cơ vòng hậu môn trong quá trình sinh nở. Phụ nữ thường khó kiểm soát việc đại tiện và tiểu tiện, đặc biệt khi cười, ho hoặc căng thẳng. Tuy nhiên, tình trạng này thường chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và sẽ dần cải thiện.

10. Trầm cảm sau sinh:

Trầm cảm là một biến chứng tâm lý nghiêm trọng, thường phát sinh do sự mệt mỏi, căng thẳng và áp lực sau sinh. Triệu chứng bao gồm: Suy nhược cơ thể, lo lắng không rõ nguyên nhân, cảm giác vô vọng, hoảng hốt, ám ảnh, rối loạn giấc ngủ và mất hứng thú trong đời sống tình dục. Nếu không được hỗ trợ can thiệp kịp thời có thể dẫn tới những suy nghĩ và hành động tiêu cực nghiêm trọng như ý định tự sát.

Đọc thêm: Chưa hết sản dịch lại ra máu tươi có sao không? Nguyên nhân là gì?