✅ Đã kiểm duyệt nội dung bài viết
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng
Thuốc tránh thai khẩn cấp luôn là biện pháp tránh thai hữu hiệu nhất trong các tình huống cấp bách khi quan hệ tình dục không an toàn. Chị em cần nắm vững kiến thức về cách uống thuốc tránh thai cũng như tác dụng phụ của chúng để tránh những nguy hiểm cho sức khoẻ sinh sản của mình.
Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp (TTKC) là giải pháp tránh thai dự phòng dành cho những trường hợp quan hệ tình dục không an toàn (không sử dụng biện pháp tránh thai, bao cao su rách,…) bị cưỡng hiếp hoặc sử dụng biện pháp bảo vệ khác nhưng vẫn sợ sẽ mang thai.
Thành phần chính trong thuốc này là hormone sinh dục nữ progesterone với hàm lượng cao. Mặc dù cơ chế hoạt động giống như thuốc tránh thai hàng ngày, nhưng hàm lượng progestin cao hơn làm cho thuốc này có hiệu quả ngừa thai nhanh và hiệu quả.
Đọc thêm: Cách uống thuốc tránh thai hàng ngày an toàn và hiệu quả
Đối tượng sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Nhiều chị em thắc mắc uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi nào? Thuốc tránh thai khẩn cấp được dùng trong những tình huống cấp bách, có nguy cơ mang thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn, thường được dùng trong các trường hợp sau:
- Những người không sử dụng các biện pháp tránh thai hàng ngày như uống thuốc tránh thai hàng ngày, đặt vòng tránh thai, miếng dán tránh thai hay không sử dụng bao cao su,…
- Những người đã sử dụng các biện pháp tránh thai khác nhưng thất bại như: Quên uống thuốc tránh thai hàng ngày, bao cao su bị tuột hoặc rách, tiêm thuốc tránh thai chậm so với chu kỳ quy định,…
- Những người phát sinh quan hệ tình dục không mong muốn như bị cưỡng bức, hiếp dâm.
Chống chỉ định với thuốc tránh thai khẩn cấp
Nếu chị em có những tình trạng sau đây thì không nên sử dụng thuốc TTKC:
- Đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai
- Chảy máu âm đạo bất thường, không rõ nguyên nhân
- Có tiền sử viêm tắc tĩnh mạch hoặc bệnh huyết khối
- Dị ứng với các thành phần của thuốc tránh thai
Ngoài ra, những trường hợp sau đây cần thật cẩn trọng khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, tốt nhất là nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng:
- Chị em mắc bệnh đái tháo đường có biến chứng
- Có tiền sử rối loạn tuần hoàn máu não
- Mắc bệnh tim mạch, bệnh động kinh,…
Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp
Sau khi quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ, tinh trùng sẽ sống sót trong cơ thể người phụ nữ khoảng 5 ngày. Trong khoảng thời gian đó, nếu tinh trùng gặp trứng và thụ tinh thì sẽ cho kết quả mang thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động bằng cách ngăn chặn quá trình rụng trứng tự nhiên, ngăn nội mạc tử cung tạo điều kiện thuận lợi cho trứng đã rụng làm tổ. Do đó, nếu trứng đã thụ tinh và đã làm tổ xong trong tử cung thì thuốc sẽ không còn tác dụng.
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi nào là tốt? Để đạt hiệu quả tốt nhất, phụ nữ nên uống thuốc càng sớm càng tốt sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ. Tuy nhiên, thuốc không phải là giải pháp tuyệt đối bởi khoảng 1-2% phụ nữ đã uống thuốc tránh thai cấp tốc trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục vẫn có nguy cơ mang thai.
Nếu sau khi uống thuốc tránh thai không thấy xuất hiện kinh nguyệt vào chu kỳ kinh tiếp, chị em nên đi kiểm tra để xác định bản thân có mang thai hay không.
Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến
Ngày nay, trên thị trường có rất nhiều các loại thuốc, phổ biến nhất vẫn là thuốc TTKC trong thời gian 72h, 120h, ngoài ra còn có các loại thuốc khác như tác dụng trong 24h, 36h hay 48h. Có 2 loại thuốc ngừa thai cấp tốc chính và thường được sử dụng, đó là loại 1 viên và loại 2 viên.
Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên
Nhiều người ưa chuộng thuốc TTKC loại 1 viên (chứa thành phần Mifepristone) vì sự tiện lợi và phổ biến trên thị trường. Đa số thuốc loại này chỉ hiệu quả trong việc ngăn chặn thai ngoài ý muốn nếu dùng trong 72 giờ (3 ngày) sau quan hệ tình dục không an toàn.
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên khi nào? – Sau khi quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ, nếu sử dụng thuốc càng sớm thì hiệu quả ngừa thai càng cao. Theo Bệnh viện Tâm Anh, hiệu quả ngừa thai của thuốc TTKC theo các mốc thời gian khác nhau gồm:
- Hiệu quả ngừa thai là 90% nếu uống thuốc trong vòng 24h đầu tiên
- Hiệu quả ngừa thai là 85% nếu uống thuốc trong 25h – 48h tiếp theo
- Hiệu quả ngừa thai là 58% nếu uống thuốc trong 49h – 72h tiếp theo
- Thuốc sẽ không có tác dụng khi trứng đã thụ tinh và làm tổ trong tử cung nếu quá 72h
Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên
Thuốc tránh thai loại 2 viên mỗi viên chứa 0,75mg Levonorgestrel. Viên thứ nhất uống càng sớm càng tốt sau khi quan hệ không được bảo vệ, không vượt quá 72 giờ. Viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ, không để quá 16 giờ. Thuốc chỉ phát huy hiệu quả ngừa thai khi người sử dụng uống đủ và đúng 2 viên theo thời gian quy định.
Chị em cần lưu ý thuốc tránh thai khẩn cấp mình sử dụng là loại nào (1 viên hay 2 viên) để sử dụng theo đúng hướng dẫn, tránh việc sử dụng sai làm mất hiệu quả ngừa thai.
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng ngừa thai nhanh chóng và hiệu quả lên đến 90%, tuy nhiên vì là biện pháp tránh thai có tác động tới hormone nên việc sử dụng thuốc TTKC có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là tác dụng phụ phổ biến mà chị em hay gặp nhất khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Chị em có thể thấy kinh nguyệt đến sớm hơn hoặc muộn hơn bình thường, đồng thời lượng máu kinh nguyệt có thể nhiều hoặc ít bất thường.
Nếu tình trạng này kéo dài chị em cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời.
Chảy máu âm đạo bất thường
Nhiều chị em bị ra máu sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, tình trạng này thường xảy ra trong 2-3 ngày đầu, có thể kèm theo đau bụng hoặc không. Trường hợp chảy máu kéo dài sau 3-4 ngày, chị em cần được thăm khám để tìm ra nguyên nhân và cách điều trị.
Đây là hiện tượng phổ biến và thường không đáng lo ngại. Nguyên nhân chủ yếu là do hormone Progestin hoặc Estrogen trong thuốc gây ra việc bị chảy máu âm đạo sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Hiện tượng này thường sẽ chấm dứt sau khi chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường.
Chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa
Khoảng 50% trường hợp gặp phải tình trạng chóng mặt, buồn nôn, đầy hơi và đau bụng, tuy nhiên chị em không cần lo lắng, triệu chứng sẽ tự biến mất sau 1-2 tuần hoặc sớm hơn.
Nếu bị nôn ngay sau khi uống thuốc thì chị em cần uống liều khác để thay thế. Còn nếu bị nôn sau 2 giờ uống thuốc thì không cần uống bổ sung liều khác. Để tránh tình trạng buồn nôn sau khi uống thuốc, chị em nên dùng thuốc cùng với thức ăn hoặc trước khi đi ngủ.
Đọc thêm: 10 dấu hiệu ung thư cổ tử cung cực kỳ nguy hiểm, nguyên nhân và cách phòng ngừa
Tác dụng không mong muốn khi lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
- Ảnh hưởng sức khoẻ sinh sản
Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa lượng lớn estrogen có thể ức chế khả năng bài tiết estrogen của buồng trứng. Điều này làm tăng nguy cơ cao suy buồng trứng và giảm khả năng sinh sản ở nữ giới.
Theo khuyến cáo của Bộ y tế, chỉ nên uống không quá 2 viên thuốc tránh thai khẩn cấp trong một tháng, do đó chị em cần tránh lạm dụng thuốc này, nếu dùng nhiều lần hoặc liên tục sẽ làm tăng nguy cơ teo nội mạc tử cung, sảy thai, thậm chí dẫn đến vô sinh.
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư
Lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ làm tăng ức chế chức năng buồng trứng, tăng sản nội mạc tử cung, tăng sản vú,… là nguyên nhân gây ra các bệnh ung thư liên quan đến tử cung, buồng trứng, ung thư vú,…
Các tác dụng phụ khác
Ngoài các nguy cơ nói trên, chị em khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có thể gặp phải các tác động khác như rối loạn về hô hấp, tăng cân, mất cân bằng nội tiết tố, rối loạn huyết áp, căng thẳng hoặc trầm cảm,…
Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
- Chỉ uống thuốc trong trường hợp thực sự cần thiết. Không uống quá 2 lần/tháng và 3 lần/năm để tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Để đạt hiệu quả tránh thai cao nhất, cần uống thuốc sớm nhất ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
- Uống đúng và đủ liều theo khuyến cáo, tránh tình trạng uống quá liều dễ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn
- Không uống thuốc trong các trường hợp chống chỉ định với thuốc
- Sau khi sử dụng thuốc, nếu triệu chứng tác dụng phụ kéo dài và bất thường, chị em cần thăm khám ngay để được điều trị kịp thời.
Những câu hỏi thường gặp
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có thai không?
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn có thai là do đâu? – Thực tế, thuốc tránh thai khẩn cấp có thể làm giảm khả năng mang thai lên đến 90% khi được uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ.
Do đó, sau khi sử dụng thuốc TTKC chị em vẫn có khả năng mang thai. Chị em cần theo dõi chu kỳ kinh tiếp theo, nếu trễ hơn 7 ngày thì cần phải đến khám bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và tư vấn chi tiết về việc có mang thai hay không.
1 tháng uống 5 lần thuốc tránh thai khẩn cấp có sao không?
Bộ y tế khuyến cáo chị em chỉ nên uống thuốc TTKC không quá 2 viên/tháng và không quá 3 lần/năm. Vậy uống nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp có sao không? 1 tháng uống 5 lần thuốc tránh thai khẩn cấp có sao không? Trong trường hợp này, các tác dụng phụ sẽ nặng nề hơn rất nhiều gây nguy hiểm cho sức khoẻ của chị em phụ nữ.
Cuối cùng, chị em hãy nhớ ưu tiên sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ như: đặt vòng tránh thai, uống thuốc tránh thai hàng ngày, sử dụng bao cao su,…và chỉ uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi thực sự cần thiết.
Như vậy chị em đã cùng TIANYIAI tìm hiểu về các loại thuốc tránh thai khẩn cấp và tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp. Hy vọng rằng bài viết này sẽ hữu ích cho những chị em đang có ý định sử dụng biện pháp này để ngừa thai nhé!
