Nhau tiền đạo là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm, tình trạng này có thể gây chảy máu bất thường, ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi nếu không được theo dõi và xử trí kịp thời.
Vậy nhau tiền đạo là gì? Vì sao lại xảy ra? Có nguy hiểm không? Và liệu mẹ bầu bị nhau tiền đạo có thể sinh thường được không?
Bài viết này Tianyiai sẽ giúp bạn hiểu rõ về nhau tiền đạo – từ nguyên nhân, dấu hiệu, đến cách xử trí an toàn – để có một thai kỳ khỏe mạnh và an tâm đón bé yêu chào đời.
1. Nhau tiền đạo là gì?
Nhau tiền đạo (hoặc nhau thai tiền đạo) là tình trạng bánh nhau bám bất thường ở phần dưới tử cung, che phủ một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung – nơi em bé sẽ đi qua khi sinh thường. Thay vì nằm ở vị trí cao trên thành tử cung như bình thường, bánh nhau lại “đi trước”, chắn ngay lối ra của thai nhi.
Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến phương pháp sinh và mức độ an toàn của cả mẹ và bé, đặc biệt là trong giai đoạn cuối thai kỳ.
2. Phân loại nhau tiền đạo: Mẹ bầu cần biết những gì?
Dựa vào mức độ che phủ cổ tử cung, nhau tiền đạo được chia thành 4 loại:
- Nhau tiền đạo bám thấp: Bánh nhau nằm ở phần dưới tử cung, gần cổ tử cung nhưng không che lấp.
- Nhau tiền đạo mép: Mép bánh nhau chạm vào mép cổ tử cung.
- Nhau tiền đạo bán trung tâm: Che một phần cổ tử cung.
- Nhau tiền đạo trung tâm (toàn phần): Che phủ toàn bộ cổ tử cung – nguy cơ cao nhất.
Nhau tiền đạo bám thấp: có đáng lo ngại?
Trường hợp này thường được theo dõi vì nhau có thể “di chuyển lên cao” khi tử cung phát triển. Tuy nhiên, nếu vẫn bám thấp ở tam cá nguyệt thứ ba, bác sĩ sẽ cân nhắc các phương án sinh phù hợp.
Nhau tiền đạo trung tâm: mức độ nguy hiểm cao
Những trường hợp che phủ hoàn toàn cổ tử cung không thể sinh thường mà bắt buộc phải sinh mổ để tránh băng huyết nguy hiểm tính mạng.
3. Dấu hiệu nhận biết nhau tiền đạo: Khi nào mẹ cần cảnh giác?
Triệu chứng điển hình của nhau tiền đạo là chảy máu âm đạo không đau, thường xuất hiện vào tam cá nguyệt thứ hai hoặc ba. Máu đỏ tươi, có thể tái phát nhiều lần.
Một số mẹ bầu không có triệu chứng cho đến khi siêu âm kiểm tra định kỳ hoặc khi có biến cố nghiêm trọng. Khoảng 10–20% mẹ bầu bị nhau tiền đạo không có biểu hiện gì bất thường – do đó, siêu âm thai định kỳ là rất quan trọng để phát hiện kịp thời.
4. Nguyên nhân bị nhau tiền đạo?
Dưới đây là các yếu tố làm tăng nguy cơ dẫn đến nhau tiền đạo:
Yếu tố | Giải thích ngắn gọn |
Tiền sử sinh mổ | Tử cung có sẹo làm tăng nguy cơ bánh nhau bám thấp |
Đã từng nạo phá thai | Làm thay đổi cấu trúc nội mạc tử cung |
Mẹ lớn tuổi (trên 35) | Tử cung kém co giãn hơn, ảnh hưởng đến vị trí nhau bám |
Đa thai hoặc mang thai liên tiếp | Làm tử cung căng giãn quá mức |
Hút thuốc lá, dùng chất kích thích | Làm giảm lượng oxy cung cấp cho bánh nhau |
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
5. Chẩn đoán và điều trị nhau tiền đạo
Phương pháp chẩn đoán chính là siêu âm – đặc biệt là siêu âm đầu dò âm đạo (an toàn và chính xác cao). Thường phát hiện vào tuần thứ 18–20 trong lần siêu âm hình thái học thai nhi. Tuy nhiên, chẩn đoán xác định được đưa ra rõ nhất từ tuần thứ 28 trở đi.
Siêu âm cho phép bác sĩ đánh giá chính xác vị trí bánh nhau và mức độ nguy hiểm – từ đó xây dựng kế hoạch theo dõi hoặc can thiệp kịp thời.
Mục tiêu điều trị là kéo dài thai kỳ đến gần ngày sinh và đảm bảo an toàn tối đa. Các biện pháp bao gồm:
- Nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường nếu có chảy máu.
- Tránh vận động mạnh, quan hệ tình dục.
- Theo dõi sát tại bệnh viện nếu tình trạng nặng.
- Nếu bác sĩ dự đoán mẹ bầu có nguy cơ sinh non, có thể sẽ tiêm thuốc giúp phổi của em bé phát triển nhanh hơn, để bé có thể thở tốt hơn sau khi chào đời.
- Cách cầm máu khi bị nhau tiền đạo có thể bao gồm truyền máu, truyền dịch nếu mất máu nhiều.
6. Bị nhau tiền đạo bao nhiêu tuần là mổ?
Hầu hết các trường hợp nhau tiền đạo sẽ được chỉ định sinh mổ chủ động. Các trường hợp này thường được thực hiện ở tuần 36–37, khi phổi thai đã đủ trưởng thành. Tình huống cấp cứu có thể mổ sớm hơn nếu có chảy máu nhiều.
Chi phí sinh mổ nhau tiền đạo có thể cao hơn so với mổ thông thường vì cần theo dõi sát và hỗ trợ y tế nhiều hơn (có thể từ 20–40 triệu tùy bệnh viện).
7. Liệu bị nhau tiền đạo có thể sinh thường?
Trong các trường hợp nhau bám thấp hoặc mép nhau cách cổ tử cung >2cm, sinh thường có thể được xem xét – nhưng phải theo dõi cực kỳ chặt chẽ và thường chỉ áp dụng trong bệnh viện tuyến cuối.
8. Biến chứng tiềm ẩn của nhau tiền đạo
Đối tượng | Biến chứng có thể gặp |
Mẹ | Băng huyết, sốc mất máu, phải cắt tử cung nếu không kiểm soát được chảy máu. |
Thai nhi | Sinh non, nhẹ cân, suy hô hấp, thiếu oxy nếu sinh sớm. |
Lưu ý: Nhờ vào y học hiện đại và sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ, phần lớn các biến chứng đều có thể kiểm soát được.
Kết luận
Nhau tiền đạo là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Mẹ bầu không cần quá lo lắng, điều quan trọng là tuân thủ chỉ định của bác sĩ, nghỉ ngơi hợp lý và giữ tinh thần tích cực để thai kỳ diễn ra an toàn, thuận lợi.
