Siêu âm thai là một bước quan trọng và không thể thiếu trong suốt thai kỳ, giúp mẹ bầu theo dõi sự phát triển và tình trạng sức khỏe của thai nhi một cách chính xác. Vậy siêu âm mang lại những lợi ích gì? Đâu là các mốc siêu âm quan trọng mà thai phụ cần lưu ý. Cùng TIANYIAI tìm hiểu ngay nhé!
Siêu âm thai là gì?
Siêu âm thai là một phương pháp chẩn đoán y khoa an toàn và không xâm lấn, sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh về thai nhi, nhau thai, tử cung và các cơ quan trong khung xương chậu. Phương pháp này giúp bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai nhi và đánh giá sức khỏe của mẹ bầu một cách chính xác.
Khi siêu âm, thiết bị sẽ phát ra sóng âm đi qua tử cung, và cơ thể của thai nhi sẽ phản xạ lại các sóng này. Máy tính sẽ xử lý thông tin để tái tạo thành hình ảnh hoặc video, cho phép quan sát hình dáng, vị trí và cử động của bé. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sử dụng thiết bị cầm tay để nghe nhịp tim thai nhi.
Trong một số trường hợp, mẹ bầu có thể cần siêu âm thường xuyên hơn, chẳng hạn nếu mắc tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp hoặc gặp các vấn đề sức khỏe khác. Hiện nay, các loại siêu âm phổ biến bao gồm siêu âm 2D, 3D, 4D và Doppler màu, mang đến hình ảnh chi tiết hơn tùy theo nhu cầu theo dõi.
Đọc thêm: Dấu hiệu mang thai tuần đầu thường gặp mà chị em cần biết
Tại sao mẹ cần siêu âm thai?
Siêu âm thai là một phần không thể thiếu trong hành trình mang thai, giúp mẹ bầu theo dõi sát sao sự phát triển của bé yêu. Việc siêu âm định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm những bất thường hay biến chứng thai kỳ mà còn cho phép bác sĩ đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Thông qua siêu âm và các xét nghiệm đi kèm, mẹ bầu có thể nắm rõ tình trạng sức khỏe của mình, biết cần bổ sung dưỡng chất gì, nên tránh những thực phẩm nào, từ đó điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt để có một thai kỳ khỏe mạnh.
Ngoài ra, mỗi lần siêu âm là một cơ hội đặc biệt để ba mẹ được “gặp gỡ” con qua những hình ảnh chân thực và sống động. Từ đó, ba mẹ có thể theo dõi từng bước con phát triển, cảm nhận được sự sống động của bé qua hình ảnh cử động hay thậm chí là nhịp tim mạnh mẽ trong bụng mẹ. Đây là trải nghiệm ý nghĩa, giúp gắn kết thêm tình cảm giữa ba mẹ và bé từ khi còn trong bụng.
Việc siêu âm đúng lịch hẹn không chỉ là một cách đảm bảo sức khỏe mà còn là hành trình khám phá và đồng hành cùng sự phát triển kỳ diệu của bé yêu. Vì vậy, đừng bỏ qua các mốc siêu âm quan trọng mẹ nhé!
Đọc thêm: Thai vào tử cung nhưng không ra máu có thai không?
Siêu âm thai kéo dài bao lâu? Quy trình như thế nào?
Thời gian siêu âm phụ thuộc vào mục đích và mức độ chi tiết của mỗi lần kiểm tra. Một buổi siêu âm cơ bản thường kéo dài khoảng 15-20 phút. Đối với các kiểm tra chi tiết như đo kích thước các bộ phận, sàng lọc dị tật, hoặc siêu âm 4D, thời gian có thể kéo dài từ 30 phút trở lên tùy theo tình trạng của thai nhi và mẹ bầu.
Dưới đây là quy trình siêu âm thai:
- Mẹ bầu sẽ nằm trên một giường mềm, kéo áo lên để lộ bụng.
- Bác sĩ sau đó sẽ bôi một lớp gel mỏng lên vùng bụng của người mẹ. Loại gel này giúp loại bỏ các bọt khí giữa đầu dò và da, tăng khả năng dẫn truyền sóng siêu âm để đảm bảo hình ảnh rõ ràng và chính xác nhất.
- Bác sĩ sử dụng đầu dò di chuyển nhẹ nhàng trên bụng mẹ. Các sóng âm sẽ được máy tính chuyển đổi thành hình ảnh hiển thị trên màn hình. Mẹ có thể nhìn thấy em bé, trong đó xương và mô sẽ hiển thị dưới dạng vùng sáng hoặc màu xám, còn dịch ối sẽ xuất hiện dưới dạng vùng tối.
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị siêu âm đầu dò, với kích thước khoảng 5-7 cm, đưa nhẹ nhàng vào âm đạo. Vì đầu dò nằm gần tử cung và buồng trứng hơn nên hình ảnh thu được thường chi tiết và rõ nét hơn, đặc biệt trong giai đoạn đầu thai kỳ.
Đọc thêm: Quan hệ khi mang thai có ảnh hưởng gì không? Khi nào không nên quan hệ?
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
Các mốc siêu âm quan trọng trong quá trình mang thai mẹ bầu cần chú ý
Theo Bộ Y tế, phụ nữ mang thai cần khám ít nhất 3 lần ở các giai đoạn: 3 tháng đầu, 3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ. Tuy nhiên, tùy vào sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi, bác sĩ có thể chỉ định thêm những lần khám khác để đảm bảo an toàn.
Dưới đây là 9 mốc khám thai quan trọng mà mẹ bầu nên ghi nhớ:
1. Khám thai lần đầu (5-8 tuần)
Sau khi trễ kinh khoảng 1 tuần và que thử thai báo 2 vạch, mẹ bầu nên đi khám ngay. Lần khám đầu tiên này rất quan trọng để kiểm tra vị trí của thai nhi, loại trừ nguy cơ thai ngoài tử cung và kiểm tra tim thai. Ngoài ra, bác sĩ sẽ tư vấn về chế độ dinh dưỡng và các lưu ý trong 3 tháng đầu.
Mẹ bầu cũng sẽ được làm một số xét nghiệm như:
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra các bệnh có thể lây truyền từ mẹ sang con như viêm gan B, HIV, Rubella,…
- Kiểm tra huyết áp, nước tiểu: Đánh giá sức khỏe tổng quát của mẹ.
- Siêu âm: Đánh giá kích thước túi ối, chiều dài phôi và dự đoán ngày sinh.
2. Thai kỳ 8-10 tuần
Ở giai đoạn này, bác sĩ sẽ siêu âm để kiểm tra nhịp tim thai và sự phát triển của bé. Thai nhi lúc này đã bắt đầu hình thành mí mắt, ngón tay, ngón chân, tuy nhiên bộ phận sinh dục chưa phát triển hoàn thiện nên chưa thể xác định giới tính.
3. Thai kỳ 11-13 tuần 6 ngày
Đây là mốc siêu âm thai quan trọng để tầm soát dị tật thai nhi. Bác sĩ sẽ tiến hành:
- Siêu âm đo độ mờ da gáy: Phát hiện nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể.
- Xét nghiệm máu: Sàng lọc dị tật lệch bội.
- Đánh giá nguy cơ tiền sản giật: Dựa trên tiền sử bệnh, huyết áp và xét nghiệm máu.
Những kết quả này giúp bác sĩ sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường để có hướng xử lý kịp thời.
4. Thai kỳ 16-18 tuần
Ở lần khám này, mẹ bầu sẽ được thực hiện xét nghiệm Triple Test hoặc xét nghiệm NIPT để sàng lọc nguy cơ dị tật thai nhi. Đồng thời, bác sĩ sẽ đo chiều dài cổ tử cung để đánh giá nguy cơ sinh non và siêu âm tim thai để kiểm tra chức năng tim của mẹ và bé.
5. Thai kỳ 20-24 tuần
Đây là giai đoạn siêu âm hình thái học, giúp phát hiện các dị tật về cấu trúc cơ thể như thừa hoặc thiếu ngón tay, ngón chân, hay các vấn đề về não và tim mạch. Bác sĩ sẽ sử dụng các kỹ thuật hiện đại như siêu âm 4D/5D để kiểm tra chi tiết cấu trúc tim thai và đánh giá sức khỏe tổng thể của bé.
6. Thai kỳ 24-28 tuần
Lần khám này tập trung vào việc tầm soát tiểu đường thai kỳ bằng xét nghiệm dung nạp đường. Mẹ bầu sẽ uống nước đường và được kiểm tra chỉ số đường huyết trong 3 lần khác nhau.
Ngoài ra, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm tim thai và kiểm tra vị trí nhau thai, lượng nước ối để đảm bảo thai nhi phát triển bình thường. Đây cũng là thời điểm mẹ bầu cần tiêm vắc xin bạch hầu – ho gà – uốn ván để bảo vệ bé khỏi các bệnh nguy hiểm.
7. Thai kỳ 28-32 tuần
Ở giai đoạn này, bác sĩ sẽ siêu âm doppler để đánh giá lưu thông máu và nhịp tim thai nhi, giúp phát hiện nguy cơ suy dinh dưỡng hoặc các vấn đề về tim mạch. Nếu có dấu hiệu bất thường, mẹ bầu sẽ cần thăm khám thường xuyên hơn để theo dõi sát sao.
8. Thai kỳ 32-36 tuần
Đây là thời điểm bác sĩ kiểm tra ngôi thai và theo dõi sự phát triển của bé. Mẹ bầu nên thăm khám 2 tuần một lần để đảm bảo mọi thứ diễn ra thuận lợi.
Bác sĩ cũng sẽ tiến hành đo tim thai và theo dõi cơn gò tử cung để dự đoán ngày chuyển dạ, đồng thời chỉ định siêu âm doppler để phát hiện các dấu hiệu bất thường dù nhỏ nhất.
9. Thai kỳ 36-40 tuần
Giai đoạn cuối cùng trước khi sinh, mẹ bầu nên khám thai hàng tuần để chuẩn bị sẵn sàng. Bác sĩ sẽ kiểm tra khung xương chậu để xác định mẹ có thể sinh thường hay cần sinh mổ. Ngoài ra, mẹ cũng sẽ được tư vấn các dấu hiệu sắp sinh để kịp thời nhập viện, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Đọc thêm: Có bầu 1 tháng đi máy bay được không? Quy định mới nhất của hãng hàng không
Những lưu ý cho mẹ bầu khi đi khám thai và siêu âm thai
Bên cạnh việc mẹ bầu nắm rõ các mốc siêu âm quan trọng, mẹ cũng cần nhớ những lưu ý để thăm khám diễn ra nhanh chóng và được suôn sẻ.
- Mặc trạng phục thoải mái, đầm suông rộng và đi dép bệt.
- Tránh việc sử dụng các chất kích thích, nhịn ăn để độ chính xác cao với các kết quả xét nghiệm. Trong lúc đợi kết quả mẹ có thể ăn bánh ngọt hoặc uống sữa, mẹ bầu nhớ chuẩn bị bánh và sữa trước khi đi khám.
- Giai đoạn tam cá nguyệt đầu mẹ bầu cần uống nhiều nước, nhịn đi tiểu để hình ảnh siêu âm rõ. Với những tháng tiếp theo khi em bé đã lớn hơn mẹ cần tránh uống nước và đi tiểu trước khi siêu âm.
- Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là vùng kín để quá trình thăm khám thuận lợi, an toàn.
- Mẹ bầu nên lưu trữ hồ sơ thăm khám và xin giấy xác nhận thăm khám.
Đọc thêm: Những thực phẩm bổ sung canxi cho bà bầu giúp mẹ và bé khoẻ
Những câu hỏi khác liên quan đến các mốc siêu âm quan trọng
1. Siêu âm thai có an toàn không?
Siêu âm đã được sử dụng trong sản khoa suốt nhiều thập kỷ và được chứng minh là an toàn cho cả mẹ và bé. Các bác sĩ tuân thủ quy trình và tiêu chuẩn nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Ngay cả khi sử dụng đầu dò âm đạo, siêu âm không gây ảnh hưởng đến thai nhi hay làm tăng nguy cơ sảy thai, kể cả với những mẹ bầu đang bị ra máu âm đạo.
2. Siêu âm có thể phát hiện hết bất thường của thai nhi không?
Siêu âm là phương pháp giúp phát hiện nhiều dị tật thai nhi, nhưng không thể nhận biết tất cả các bất thường. Một số bệnh lý như bất thường về tim hoặc tắc ruột thường chỉ xuất hiện ở giai đoạn muộn của thai kỳ và khó phát hiện sớm.
Ngoài ra, những bệnh lý như tự kỷ, bại não hay chậm phát triển trí tuệ (vốn không liên quan đến cấu trúc cơ thể) sẽ không thể được phát hiện qua siêu âm.
3. Nếu kết quả siêu âm cho thấy bất thường, mẹ bầu nên làm gì?
Khi kết quả siêu âm cho thấy dấu hiệu bất thường, việc lo lắng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, các bất thường được phát hiện qua siêu âm có thể rất đa dạng, từ những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thai nhi, đến những thay đổi nhỏ không gây nguy hiểm. Điều quan trọng là mẹ bầu cần giữ bình tĩnh và làm theo hướng dẫn của bác sĩ.
Trong trường hợp này, mẹ sẽ được chuyển đến gặp bác sĩ chuyên khoa y học bào thai để được tư vấn cụ thể. Tùy vào loại bất thường, bác sĩ sẽ xác định hướng xử lý phù hợp. Một số vấn đề có thể được can thiệp ngay từ trong bụng mẹ, trong khi các trường hợp khác sẽ cần điều trị sau khi bé chào đời.
Bác sĩ sẽ lên kế hoạch chi tiết, bao gồm:
- Theo dõi sát sao trong thai kỳ.
- Chuẩn bị kế hoạch sinh nở an toàn.
- Chăm sóc bé sau sinh hoặc can thiệp phẫu thuật nếu cần.
- Hướng dẫn cách chăm sóc cho bé khi về nhà.
Ngoài các biện pháp y tế, mẹ bầu cũng cần sự hỗ trợ tinh thần từ gia đình và người thân. Sự đồng hành và động viên sẽ giúp mẹ vượt qua giai đoạn khó khăn này tốt hơn.
Đọc thêm: Rạch tầng sinh môn có đau không? Cách giảm đau sau sinh thường
Hy vọng rằng thông qua bài viết này, TIANYIAI đã mang đến cho các mẹ bầu những kiến thức hữu ích về lợi ích của siêu âm thai kỳ và các mốc siêu âm quan trọng cần lưu ý. Chúc các mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh, an lành và chuẩn bị tốt nhất cho sự chào đời của bé yêu!