✅ Đã kiểm duyệt nội dung bài viết
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng
Trong thời đại ngày nay, sức khoẻ luôn là vấn đề được các chị em phụ nữ quan tâm hàng đầu, đặc biệt là sức khoẻ sinh sản. Bài viết này TIANYIAI sẽ chia sẻ một cách đầy đủ và toàn diện nhất về sảy thai, phá thai và những vấn đề liên quan mà chị em nhất định phải biết để tránh những rủi ro không đáng có.
1. Phá thai là gì?
Phá thai là chấm dứt thai kỳ bằng cách loại bỏ phôi thai ra khỏi tử cung người mẹ trước thời kỳ sinh nở (bằng thuốc hoặc dụng cụ).
2. Sảy thai tự nhiên là gì?
Sảy thai tự nhiên là tình trạng không còn thai trước tuần thứ 20 của thai kỳ, đây là một tình trạng rất phổ biến. Theo thống kê, khả năng sảy thai ở độ tuổi 20-29 là khoảng 10%, khoảng 15% ở độ tuổi 30-39, khoảng 33% ở độ tuổi 40-44, và tỷ lệ sảy thai khoảng 53% đối với những người trên 45 tuổi. Hơn 80% trong số đó xảy ra trong 12 tuần đầu tiên của thai kỳ.
Nguyên nhân gây ra sảy thai tự nhiên thì muôn hình vạn trạng, có thể do giai đoạn đầu của thai kỳ không được chú ý hoặc bản thân người mẹ và phôi thai có vấn đề bất thường.
3. Dấu hiệu sảy thai hoặc doạ sảy thai
- Đau bụng dưới
- Chảy máu âm đạo
- Cơn co thắt tử cung xuất hiện sớm
Tuy nhiên, mặc dù xuất hiện những triệu chứng trên cũng không đồng nghĩa với việc thai nhi không được đảm bảo an toàn, nhiều trường hợp chỉ là do tâm lý bất ổn của người mẹ trong thời kỳ đầu mang thai gây ra hiện tượng chảy máu nhẹ. Chỉ cần kịp thời thăm khám bác sĩ và tìm kiếm sự giúp đỡ từ các nguồn tin cậy, sẽ luôn cơ hội để tránh xảy ra sự cố đáng tiếc.
4. Nguyên nhân sảy thai tự nhiên
- Sức khỏe người mẹ: Thai phụ nhiều tuổi (nguy cơ sảy thai tăng cao sau tuổi 30), béo phì, có tiền sử mắc các bệnh mãn tính (tiểu đường, bệnh tuyến giáp, bệnh phụ khoa, sử dụng thuốc trong thời gian dài), rối loạn hệ miễn dịch.
- Thói quen sinh hoạt: Tiếp xúc với thuốc lá, rượu và ma túy, thức khuya trong thời gian dài, mẹ bầu thường xuyên phải làm việc quá sức với cường độ cao khi mang thai.
- Tình trạng phôi thai: Do trứng làm tổ không đúng cách hoặc bất thường về nhiễm sắc thể đều khiến phôi thai hoặc các mô phôi khác có sự phát triển bất thường.
- Những vấn đề khác: Ngộ độc thực phẩm (ăn thực phẩm bị nhiễm Listeria, Toxoplasma và Salmonella), đã từng bị sảy thai trong quá khứ, tiếp xúc lâu dài với bức xạ hóa học, hoặc các tác động bên ngoài,…
Đọc thêm: 4 dấu hiệu sảy thai trong thời kỳ đầu, nguyên nhân và cách phòng tránh? Có bầu quan hệ được không?
5. Các phương pháp phá thai hiện nay
Phá thai là một thủ thuật y tế có thể được thực hiện thông qua hai phương pháp chính: phá thai nội khoa và phá thai ngoại khoa. Mỗi phương pháp này được áp dụng tùy theo tình trạng sức khỏe và chu kỳ mang thai của từng phụ nữ.
Phá thai nội khoa, hay còn gọi là phá thai bằng thuốc, là phương pháp sử dụng các loại thuốc để chấm dứt thai kỳ. Đây là lựa chọn thường được áp dụng cho những phụ nữ mang thai ở giai đoạn đầu, thông thường dưới 9 tuần tuổi thai.
Phá thai ngoại khoa bao gồm ba kỹ thuật chính: hút thai chân không, nạo và nong hút thai, và khởi phát chuyển dạ (giục sinh).
- Hút thai chân không là phương pháp sử dụng ống hút chân không để loại bỏ thai ra khỏi tử cung, thường được áp dụng trong những tuần đầu của thai kỳ.
- Nạo và nong hút thai là kỹ thuật kết hợp giữa nạo tử cung và hút thai, thường được sử dụng khi thai đã lớn hơn.
- Khởi phát chuyển dạ (giục sinh) là phương pháp kích thích các cơn co thắt tử cung để đẩy thai ra ngoài, thường áp dụng cho những trường hợp thai lớn và không thể thực hiện các phương pháp khác.
Hãy quan sát bảng sơ lược về các phương pháp phá thai dưới đây để hiểu rõ hơn:
| Phá thai bằng thuốc | Hút thai chân không | Nong và nạo hút thai | Khởi phát chuyển dạ | |
| Tuần tuổi thích hợp | 1-6 tuần | 7-10 tuần | 10-14 tuần | Trên 14 tuần |
| Tính an toàn | An toàn nhất | Có rủi ro | Có rủi ro | Nguy hiểm nhất trong 4 phương pháp |
| Mức độ ảnh hưởng sức khoẻ | Tương đối không ảnh hưởng | Tương đối không ảnh hưởng | Dễ tổn thương thành tử cung | Tổn thương một bộ phận thành tử cung, mức độ nguy hiểm cao |
| Chi phí bình quân (VND) | 2.500.000-3.000.000 | 3.500.000- 4.000.000 | 5.000.000-6.000.000 | Tuỳ thuộc từng cơ sở y tế, bệnh viện |
Phá thai bằng thuốc
Phá thai bằng thuốc là phương pháp phá thai đơn giản nhất, độ an toàn cao, ít gây tổn thương đến nội mạc tử cung. Phương pháp này được thực hiện bằng cách sử dụng thuốc Mifepristone và Misoprostol với công dụng chấm dứt quá trình thai nghén và co bóp dạ con nhằm đẩy thai ra ngoài. Do đó, các bác sĩ thường chỉ định phá thai bằng thuốc trong giai đoạn đầu của thai kỳ (trong vòng 1-7 tuần tuổi).
Phương pháp hút thai chân không
Phương pháp hút thai chân không phù hợp với thai nhi khoảng 6-12 tuần tuổi, lúc này kích thước thai nhi đã lớn hơn một chút, nếu chỉ dùng lực co bóp tử cung sẽ không thể phá thai hoàn toàn. Nên so với phá thai bằng thuốc thì thực hiện hút thai chân không là phương pháp đảm bảo an toàn hơn.
Quá trình hút thai chân không được thực hiện trong khoảng 10 – 20 phút, đầu tiên bác sĩ sẽ tiến hành gây mê, sau đó dưới sự theo dõi của máy siêu âm sẽ đưa một ống soi khoảng 0,5mm vào buồng tử cung để hút sạch phôi thai bên trong, hoàn tất việc hút thai. Do lực hút của ống hút không quá mạnh nên tổn thương thành tử cung ít hơn, được đánh giá là an toàn so với những cách phá thai khác.
Phương pháp nong – nạo hút thai
Do lực hút của ống hút chân không bị hạn chế nên khi số tuần tuổi lớn hơn (10-14 tuần), lúc này thai nhi phát triển nhanh chóng và bước vào thời kỳ ổn định hơn, do đó không thể hoàn thành việc phá thai chỉ bằng cách hút chân không mà cần phải được kết hợp cùng với nong – nạo hút thai.
Thuật ngữ của phương pháp nong – nạo hút thai là D&C (Dilatation & Curettage). Nguyên lý của nó thực chất tương tự như hút chân không, cần sử dụng thêm que nong rộng tử cung để hỗ trợ mở rộng cổ tử cung, sau đó đưa muỗng nạo khoảng 1cm vào bên trong tử cung kết hợp với sử dụng máy hút chân không để hút các mô ra khỏi tử cung.
Khởi phát chuyển dạ (kích thích sinh non)
Khởi phát chuyển dạ, phù hợp đối với những trường hợp thai nhi quá 14 tuần, cũng là biện pháp bất đắc dĩ phải thực hiện khi cần thiết. Nguyên nhân là do mức độ nguy hiểm của khởi phát chuyển dạ cao hơn so với 3 phương pháp trước, phần lớn là do trong quá trình mang thai ở giai đoạn cuối, khi thể trạng người mẹ không tốt hoặc phôi thai phát triển không như mong muốn mới phải dẫn đến quyết định tiến hành phương pháp này.
Quá trình khởi phát chuyển dạ cũng giống như chuyển dạ sinh thường, chỉ khác là do thiếu tuần nên các dấu hiệu chuyển dạ sẽ không xuất hiện, mà phải nhờ đến sự hỗ trợ của thuốc giục sinh khiến cho cơ thể xuất hiện những cơn đau chuyển dạ và những cơn co thắt tử cung, sau đó thai nhi sẽ ra đời một cách tự nhiên. Đối với phương pháp này, không có giới hạn về số tuần tuổi, ngoại trừ vị trí của thai nhi nằm ngoài tử cung thì bắt buộc phải phẫu thuật.
Để tìm hiểu rõ hơn về các phương pháp phá thai, hãy tham khảo bài viết này.
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
6. Cách chăm sóc sau sảy thai, phá thai?
Chú ý đến tình trạng sản dịch
Sản dịch chỉ tình trạng dịch tiết ra từ âm đạo sau khi sinh con, sảy thai, phá thai. Trong sản dịch sẽ gồm máu, mảnh vụn các mô từ niêm mạc tử cung, chất nhầy, dịch tiết tử cung, v.v
Sản dịch sau sảy thai, phá thai chia làm 3 giai đoạn, lượng sản dịch sẽ giảm dần trong vòng 7-14 ngày, nếu là phá thai bằng thuốc thì mô phôi thai không nhiều, sản dịch cũng không kéo dài quá lâu đối với thai ít tuần tuổi. Ngược lại, đối với trường hợp phá thai nhiều tuần tuổi, do thai nhi đã phát triển đầy đủ hơn nên lượng sản dịch sẽ nhiều hơn, có hiện tượng ra máu nhẹ là điều bình thường.
Trong giai đoạn sản dịch tiết ra, bạn nên quan sát kỹ lượng sản dịch, sự thay đổi màu sắc và thể trạng của bản thân, nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường sau đây thì cần thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt để tránh nhiễm trùng huyết do viêm nhiễm.
- Sản dịch tiết ra quá nhiều (nếu cần thay băng vệ sinh nhiều hơn một lần mỗi giờ thì được coi là quá nhiều)
- Có nhiều cục máu đông lớn
- Sốt, đau bụng dưới,…(nếu chỉ đau bụng nhẹ do tử cung co bóp thì đây là phản ứng bình thường)
- Sản dịch có màu sắc và mùi hôi bất thường
- Thời gian sản dịch có màu đỏ kéo dài quá lâu hoặc khi sắp hết lại đột ngột quay trở lại giai đoạn này
Đọc thêm: Thời gian ở cữ và những điều kiêng kỵ sau sảy thai, phá thai
7. Có cần tái khám sau sảy thai, phá thai không?
Sau khi sảy thai, phá thai, hầu hết các bác sĩ sẽ sắp xếp thời gian tái khám, đặc biệt nếu phá thai bằng thuốc, việc tái khám định kỳ phải theo đúng lịch hẹn, vì chỉ khi thông qua siêu âm kiểm tra chi tiết mới có thể khẳng định 100% là có hoàn toàn phá thai thành công hay không, và đánh giá tình trạng sản dịch trong lòng tử cung như thế nào. Và thảo dược điều tiết dành cho quá trình ở cữ sẽ chỉ được sử dụng khi chắc chắn rằng phôi thai đã hoàn toàn được loại bỏ.
8. Làm thế nào để chăm sóc phục hồi cơ thể sau sảy thai, phá thai?
Chăm sóc phục hồi sau sảy thai, phá thai là gì?
Là chỉ giai đoạn hồi phục sau sảy thai, phá thai, có thể được coi là “ở cữ” sau khi mang thai. Trong khoảng thời gian này, vết thương và tinh thần sẽ được phục hồi một cách tốt nhất, cơ thể sẽ khôi phục lại trạng thái ban đầu.
Tại sao cần chăm sóc phục hồi sau sảy thai, phá thai?
Quan điểm Tây y: Đối với Tây y, mặc dù không có quy định rõ ràng về việc “ở cữ” nhưng lại rất chú trọng đến quá trình hồi phục cơ thể sau sảy thai, phá thai, nguyên nhân là dù theo hình thức nào thì cũng sẽ gây ra tổn thương đến nội mạc tử cung, bắt buộc phải chú ý nghỉ ngơi, bồi bổ để vết thương trong tử cung nhanh chóng lành lại và nội mạc tử cung mới dần được dày lên, quá trình này mất khoảng một tháng.
Quan điểm Đông y: Từ xa xưa, sách cổ của y học cổ truyền đã ghi rằng “tiểu sản trọng ư đại sản”, sảy thai là “tiểu sản”, “đại sản” là sinh con. Vì vậy, phá thai là phương pháp nhân tạo để chấm dứt thai kỳ, tương tự như sảy thai, trong khi sinh con là quá trình sinh lý tự nhiên nên tình trạng sẽ nghiêm trọng hơn so với sinh con (Sinh con là một quá trình sinh lý tự nhiên, nếu trong quá trình sinh nở không có biến chứng thì sinh con sẽ an toàn hơn phá thai).
Theo quan điểm của y học cổ truyền, ngoài việc phục hồi sức khỏe thì đặc biệt chú trọng khái niệm “điều hòa”. Y học cổ truyền cho rằng sự mất cân bằng trong môi trường bên trong cơ thể con người là nguyên nhân sâu xa của bệnh tật, và điều hòa là một thuật ngữ phổ biến trong y học cổ truyền, đề cập đến việc duy trì môi trường bên trong cân bằng và ổn định bằng cách điều hòa khí huyết, điều hòa các cơ quan. chức năng,…để ngăn ngừa và điều trị bệnh.
Điều hòa sau sảy thai, phá thai của Đông y chủ yếu nhằm vào các tình trạng khác nhau của cơ thể sau khi kết thúc thai kỳ, tuần tự từng bước sử dụng các loại thuốc Đông y có công năng khác nhau giúp làm ấm cơ thể, quá trình này sẽ chia làm 3 giai đoạn, tổng cộng tối đa 30 ngày.
Phục hồi sức khỏe sau sảy thai, phá thai cần bao lâu? Có được nghỉ thai sản không?
Từ những điều trên có thể thấy rằng bất kể là y học cổ truyền hay y học phương Tây, đều khuyên bạn nên ở cữ hồi phục cơ thể trong vòng một tháng, tuy nhiên, nghỉ dưỡng sức không có nghĩa là bạn phải nằm trên giường và không thể di chuyển, mà là cần chú ý nhiều hơn đến chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ, nhằm giúp cơ thể hồi phục sớm nhất.
Theo Điều 33 Luật bảo hiểm xã hội 2014 khi sảy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý thì lao động nữ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền. Thời gian nghỉ việc tối đa được quy định như sau:
| Tuần tuổi thai nhi | Thời gian nghỉ |
| <5 tuần | 10 ngày |
| 5 – dưới 13 tuần | 20 ngày |
| 13 – dưới 25 tuần | 40 ngày |
| >25 tuần | 50 ngày |
| Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần. | |
9. Phục hồi sức khỏe sau sảy thai, phá thai nên ăn gì?
Nguyên tắc chung về thực phẩm phục hồi sức khỏe sau sảy thai, phá thai
Nên tránh thực phẩm có tính cay nóng, đồ tươi sống hoặc có tính hàn (lạnh) trong chế độ ăn. Tập trung vào các thực phẩm thanh đạm, ít dầu mỡ, ít muối, các loại thức ăn còn tươi, không bị hư hỏng. Nên chia thành nhiều bữa nhỏ, vì sau khi phá thai, sảy thai nhu động đường ruột yếu, đồ nhiều dầu mỡ được nạp vào quá nhiều một lúc có thể gây khó tiêu, làm tăng thêm gánh nặng cho cơ thể.
Ăn gì sau sảy thai, phá thai 1 tuần?
Lúc này, là giai đoạn giúp vết thương mau lành và bài tiết sản dịch, nên ăn nhiều thực phẩm giàu protein và thực phẩm giàu chất sắt.
| NÊN ĂN | KHÔNG NÊN ĂN |
|
|
Ăn gì sau sảy thai, phá thai từ hai đến ba tuần?
Lúc này, để bổ huyết, kiện tỳ, tăng cường nguyên khí, khi hết sản dịch có thể bắt đầu tẩm bổ, ăn nhiều ngũ cốc giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể.
| NÊN ĂN | KHÔNG NÊN ĂN |
|
|
Ăn gì sau sảy thai, phá thai bốn tuần ?
Trong giai đoạn cuối của quá trình phục hồi sức khỏe, đã trải qua giai đoạn bổ sung thực phẩm có tính ấm. Có thể từ từ trở lại chế độ ăn bình thường, nhưng vẫn nên duy trì nguyên tắc nấu ăn “thanh đạm, ít dầu mỡ, ít muối”.
| NÊN ĂN | KHÔNG NÊN ĂN |
| Chỉ cần duy trì nguyên tắc nấu ăn “thanh đạm, ít dầu mỡ” |
10. Sau phá thai, sảy thai bao lâu có kinh nguyệt trở lại?
Kinh nguyệt sẽ có lại sau khoảng một đến hai tháng kể từ khi sảy thai, phá thai, nhưng do phá thai là một biện pháp can thiệp nhân tạo tác động đến nội tiết tố và có thể làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Do đó tình trạng kinh nguyệt trong ba tháng đầu sẽ diễn ra rối loạn hơn, đây là điều bình thường, đừng lo lắng quá nhiều.
11. Sau sảy thai, phá thai bao lâu có thể quan hệ tình dục?
Theo quan điểm y học, nội mạc tử cung và tình trạng sức khỏe ở giai đoạn đầu phá thai, sảy thai chưa hoàn toàn ổn định, nên tạm thời không nên quan hệ tình dục, cần đợi ít nhất sau 2 tuần, đồng thời không xuất hiện máu âm đạo, đau bụng hoặc các vấn đề khó chịu trong người mới gần gũi nửa kia.
12. Sau sảy thai, phá thai bao lâu có thể mang thai?
Về sinh lý học, chỉ cần sản dịch sạch sẽ thì phụ nữ đã có thể mang thai trở lại (ít nhất 2 tuần), nhưng đây là điều hoàn toàn không nên, vì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người phụ nữ. Để có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn, nên chăm sóc sau sảy thai, phá thai ít nhất 6 tháng.
Dù gì khi mất đi một sinh mệnh nhỏ, trái tim người mẹ như đã bị cướp mất một phần, không chỉ cơ thể cần thời gian hồi phục, mà tâm lý cũng cần thời gian ổn định trở lại, đừng vội vàng muốn có con ngay, cũng đừng ép bản thân phải nhanh chóng khỏe lại. Đợi sau khi thể chất và tinh thần hoàn toàn phục hồi vẫn chưa muộn để bắt đầu một thời kỳ thai nghén mới.
Như vậy, chị em đang cùng TIANYIAI tìm hiểu về sảy thai, phá thai và những điều cần lưu ý sau khi trải qua những tình trạng này. Hy vọng những thông tin trên đây có thể mang đến cho chị em những thông tin cần thiết và hữu ích sau sảy thai, phá thai nhé!
Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về sảy thai hoặc phá thai, chị em có thể tham gia: Hội các mẹ sảy thai – phá thai – thai lưu – IVF thất bại chia sẻ kinh nghiệm để được các chuyên gia giải đáp thắc mắc.
