✅ Đã kiểm duyệt nội dung bài viết
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Chuyên ngành y học cổ truyền
Nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt không đều bao gồm rất nhiều yếu tố, cả về thói quen sinh hoạt, nội tiết tố hay các bệnh lý liên quan. Vậy rốt cuộc rối loạn kinh nguyệt ở chị em là do đâu? Làm thế nào để phòng tránh và điều trị tình trạng này? Hãy cùng TIANYIAI tìm hiểu nhé.
Kinh nguyệt là gì？
Kinh nguyệt là hiện tượng lớp niêm mạc tử cung bị bong tróc và được đào thải ra khỏi cơ thể qua âm đạo theo chu kỳ lặp lại hàng tháng.
Thông thường, độ tuổi bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt ở nữ giới dao động từ 11 – 16 tuổi, trung bình là khoảng 12 tuổi, và biến mất ở tuổi mãn kinh, khoảng 45 – 55 tuổi.
Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài khoảng 28-30 ngày, có thể nhanh hơn hoặc chậm hơn 3-5 ngày vẫn được coi là bình thường. Một chu kì kinh nguyệt nằm trong khoảng 21 – 35 ngày vẫn được xem là bình thường. Thời gian hành kinh trung bình là 2 – 7 ngày với lượng máu trong mỗi kỳ kinh khoảng 50-150ml.
Thế nào là kinh nguyệt không đều? Độ tuổi thường gặp?
Kinh nguyệt không đều thuộc nhóm bệnh lý rối loạn kinh nguyệt, là tình trạng kinh nguyệt không theo một chu kỳ nhất định, có thể đến sớm, đến muộn hoặc thậm chí là vô kinh.
Kinh nguyệt không đều thường xuất hiện ở các bạn gái trong giai đoạn dậy thì, điều này có thể do nội tiết tố hoặc hoạt động của buồng trứng chưa ổn định và thường chỉ kéo dài trong 2 đến 3 năm đầu của hành kinh.
Đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, rối loạn kinh nguyệt có thể là biểu hiện của các vấn đề phụ khoa như viêm cổ tử cung, viêm lớp niêm mạc tử cung, u xơ tử cung, và u nang buồng trứng. Những tình trạng này có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng mang thai của phụ nữ.
Biểu hiện của kinh nguyệt không đều
Kinh nguyệt không đều thường có các biểu hiện sau đây:
- Chu kỳ kinh nguyệt quá ngắn (ít hơn 21 ngày) hoặc quá dài (trên 35 ngày)
- Thời gian hành kinh ngắn hơn 2 ngày hoặc dài hơn 7 ngày
- Lượng kinh nguyệt quá nhiều hoặc quá ít
- Máu kinh có màu bất thường, lẫn các cục máu đông
- Ra máu giữa 2 kỳ kinh
- Ngừng kinh trên 6 tháng hoặc vô kinh từ khi dậy thì
- Đau bụng dữ dội, đau lưng, buồn nôn, mệt mỏi trong ngày hành kinh
Từ các biểu hiện bên trên, có thể phân ra các hình thức khác nhau của kinh nguyệt không đều, bao gồm:
| Kinh nguyệt không đều | Biểu hiện |
| Kinh sớm | Kinh nguyệt đến sớm hơn bình thường, có thể là 3-7 ngày hoặc thậm chí có kinh 2 lần/tháng. Vòng kinh ngắn hơn 22 ngày. |
| Chậm kinh | Tuy rằng chậm kinh 3 – 4 ngày vẫn được coi là bình thường nhưng nếu chu kỳ kinh nguyệt kéo dài trên 35 ngày sẽ được xem là chậm kinh. Nếu chậm kinh 7-10 ngày, đồng thời trước đó có quan hệ tình dục thì có khả năng là đã mang thai. |
| Rong kinh | Thời gian hành kinh kéo dài hơn 7 ngày, lượng máu nhiều ít tuỳ thuộc vào nguyên nhân. |
| Kinh thưa | Khoảng cách giữa các kỳ kinh có thể là 2-3 tháng, thậm chí là 5 tháng. |
| Vô kinh | Không có đợt hành kinh trên 6 tháng. |
Đọc thêm: Đau bụng kinh uống gì? 5 cách hết đau bụng kinh cực kỳ hiệu quả
Nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt không đều
1. Do quá trình dậy thì
Nhiều bạn nữ trong giai đoạn dậy thì thường phải đối mặt với vấn đề rối loạn kinh nguyệt. Lý do là cơ thể của họ đang trong quá trình chuyển đổi, hormone sinh dục cũng chưa thực sự ổn định.
Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì có thể bao gồm lượng máu kinh thay đổi đột ngột, lúc nhiều lúc ít. Ngoài ra, số ngày hành kinh cũng không cố định và không đều đặn.
2. Mang thai
Mang thai là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc ngưng kinh. Khi phụ nữ mang thai, cơ thể bắt đầu sản xuất một lượng lớn progesterone và estrogen để duy trì thai nhi. Điều này có tác dụng ngăn chặn quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt, khiến kinh nguyệt không đều hoặc tạm thời ngưng lại.
Nếu phát hiện tháng này kinh nguyệt của mình đã trễ và bạn vừa quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai, thì rất có thể là bạn đã mang thai.
Đọc thêm: Máu sảy thai khác máu kinh nguyệt như thế nào？Máu sảy thai ra bao lâu?
3. Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết
Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa lượng nội tiết tố cao tác động trực tiếp gây mất cân bằng hệ thống nội tiết tố trong cơ thể, gây ra hiện tượng kinh nguyệt không đều.
4. Phụ nữ đang cho con bú
Sữa mẹ có chứa hàm lượng prolactin cao, loại hormone này có tác dụng ức chế hormone sinh sản, dẫn đến việc phụ nữ cho con bú có thể không có kinh nguyệt hoặc chỉ có kinh nguyệt rất ít trong giai đoạn này. Nhưng chị em cũng không cần quá lo lắng bởi chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường ngay khi bạn cai sữa cho con.
5. Tiền mãn kinh
Trong giai đoạn này, cơ thể bắt đầu giảm sản xuất các hormone sinh dục như estrogen và progesterone, gây mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể khiến cho kinh nguyệt không đều, ngắn hơn hoặc dài hơn bình thường.
6. Hội chứng buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang PCOS gây rối loạn chuyển hoá và nội tiết trong cơ thể dẫn đến hiện tượng kinh thưa hoặc mất kinh.
7. Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung gây đau bụng dữ dội khi đến kỳ kinh nguyệt, kinh nguyệt kéo dài, ra nhiều máu và chảy máu giữa các kỳ kinh.
8. U xơ tử cung
Đây là hiện tượng u xơ phát triển trên thành tử cung, đa phần u xơ này đều lành tính. Tuy nhiên, u xơ cũng có thể làm lượng máu hành kinh ra nhiều hơn và đau bụng dữ dội. Một số khác lại chẳng có triệu chứng gì ngoài hiện tượng kinh nguyệt không đều.
9. Bệnh tuyến giáp
Tuyến giáp hoạt động kém hay còn gọi là suy giáp sẽ khiến kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn, đau bụng dữ dội và lượng máu ra nhiều hơn bình thường. Ngược lại cường giáp sẽ khiến kỳ kinh nguyệt của chị em ngắn hơn và lượng máu kinh cũng ít hơn.
10. Béo phì, thừa cân
Thừa cân, tăng cân nhanh hay béo phì đều là những nguyên nhân gây ra kinh nguyệt không đều ở phụ nữ do có tác động trực tiếp đến hormone và insulin trong cơ thể. Ngoài ra, béo phì cũng có liên quan đến tình trạng buồng trứng đa nang và suy giáp ở nữ giới.
11. Sụt cân quá nhanh, suy nhược cơ thể
Tình trạng sụt cân quá nhanh, suy nhược cơ thể sẽ gây ra hiện tượng mất kinh ở phụ nữ do cơ thể không đủ lượng calo cần thiết, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng.
12. Tập thể dục quá sức
Tập thể dục quá sức hay vận động mạnh kéo dài sẽ ảnh hưởng đến các nội tiết tố trong cơ thể khiến cho kinh nguyệt không đều. Do đó để kinh nguyệt hồi phục trở lại, chị em cần giảm cường độ tập luyện phù hợp với bản thân và tăng lượng calo nạp vào cơ thể.
13. Áp lực, căng thẳng
Khi các bạn nữ gặp áp lực, căng thẳng kéo dài hoặc công việc yêu cầu vận động cường độ cao (vận động viên nữ, dancers,…) sẽ làm ảnh hưởng hoạt động điều khiển tiết hormone của tuyến yên, tác động lên quá trình rụng trứng và làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.
14. Tác dụng phụ của một số loại thuốc
Một vài loại thuốc sẽ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt như: Thuốc chống đông máu, thuốc động kinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc hoá trị, liệu pháp thay thế hormone, …
15. Ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung có thể dẫn đến hiện tượng ra máu giữa kỳ hoặc lượng máu kinh nguyệt ra nhiều. Ngoài ra bệnh lý này còn có các triệu chứng khác như: khí hư ra bất thường, ra máu trong và sau khi quan hệ.
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
Tác hại của kinh nguyệt không đều
- Kinh nguyệt không ổn định có thể làm biến đổi hormone nữ, ảnh hưởng đến nhan sắc của phụ nữ, đặc biệt là những ai đã qua tuổi 30.
- Làn da có thể trở nên xanh mốc, không mịn màng, và dễ xuất hiện nám, tàn nhang, lỗ chân lông lớn, mụn và lão hóa sớm.
- Mệt mỏi liên tục, tính khí thất thường, trí nhớ giảm và có nguy cơ cao mắc phải các bệnh xương khớp.
- Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài dẫn đến mất máu nghiêm trọng, gây ra mệt mỏi, da và niêm mạc tái xanh, chóng mặt, thở gấp và tim đập nhanh.
- Kinh nguyệt không đều cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh phụ khoa như buồng trứng đa nang, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung và ung thư cổ tử cung.
- Có thể gây vô sinh nếu mắc các bệnh phụ khoa mà không được điều trị kịp thời
- Giảm khả năng thụ thai do chu kỳ kinh nguyệt không ổn định làm thay đổi hoạt động của buồng trứng, khiến các nang trứng không thể phát triển và rụng đúng chu kỳ.
- Khó xác định ngày rụng trứng khiến chị em khó lên kế hoạch và chuẩn bị cho việc mang thai.
Điều trị kinh nguyệt không đều như thế nào?
Việc điều trị kinh nguyệt không đều phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này, nếu liên quan đến các bệnh phụ khoa hoặc tình huống cần thiết, cần phải được bác sĩ chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị.
Tuy nhiên, chị em cũng có thể điều chỉnh rối loạn kinh nguyệt bằng việc thay đổi lối sống và sinh hoạt hàng ngày.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, tránh ăn đồ chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ giúp chị em cân bằng nội tiết tố, nâng cao sức đề kháng.
- Tập thể dục điều độ giúp chị em tăng cường trao đổi chất, kích thích hệ tuần hoàn, loại bỏ những nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố.
- Chị em nên uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để điều hòa các hoạt động trao đổi chất, cân bằng điện giải giúp góp phần cải thiện tình trạng nội tiết tố của cơ thể.
- Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê,… vì đây cũng là nguyên nhân gây ra rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới.
- Duy trì tâm lý thoải mái, vui vẻ, tránh áp lực căng thẳng cũng giúp cải thiện tình trạng này một cách hiệu quả.
- Giữ mức cân nặng ổn định, tránh thừa cân béo phì hoặc nhẹ cân.
- Sử dụng các loại thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý ngưng thuốc hoặc đổi thuốc.
Cách phòng ngừa kinh nguyệt không đều
Làm thế nào để chị em có thể phòng tránh kinh nguyệt không đều, dưới đây là một vài lời khuyên giúp chị em phòng ngừa tình trạng này:
- Duy trì thói quen sống lành mạnh, tập luyện thể dục điều độ.
- Chỉ ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng, đảm bảo cơ thể nạp đủ các dưỡng chất cần thiết và giữ mức cân nặng cân đối.
- Nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc.
- Giữ tinh thần thoải mái, tích cực, hạn chế căng thẳng và áp lực.
- Vệ sinh vùng kín thường xuyên, giữ vùng kín khô thoáng, sạch sẽ.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng thuốc tránh thai hoặc các biện pháp ngừa thai, tránh tác dụng phụ.
- Khám phụ khoa định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
- Ghi chép, theo dõi chu kỳ kinh nguyệt để kịp thời phát hiện những tình trạng bất thường.
- Quan hệ tình dục an toàn, tránh các bệnh phụ khoa và bệnh lý tình dục. Tránh sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp vì có thể gây hại cho sức khoẻ sinh sản.
Đọc thêm: Progesterone là gì? Nguyên nhân, triệu chứng thiếu hụt progesterone
Qua bài viết này, TIANYIAI đã giúp chị em hiểu rõ những kiến thức cần thiết về kinh nguyệt không đều và cách điều trị cũng như phòng tránh tình trạng này. Hãy yêu thương và chăm sóc bản thân mình nhiều hơn chị em nhé!
