✅ Đã kiểm duyệt nội dung bài viết
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng
U xơ tử cung là một bệnh lý phổ biến ở nhiều chị em trong độ tuổi sinh sản. Tuy phần lớn u xơ tử cung là lành tính và hiếm khi phát triển thành ung thư nhưng nếu không điều trị kịp thời, nhất là khi khối u to, sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.
U xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung, còn được gọi là nhân xơ tử cung, là một bệnh lý thường diễn biến lành tính thường xảy ra ở tử cung của phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Theo một nghiên cứu tại Hoa Kỳ, có từ 40-60% phụ nữ trên 35 tuổi mắc u xơ tử cung, và tỷ lệ này tăng lên đến 70-80% đối với phụ nữ gần 50 tuổi.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Tuổi: Độ tuổi tăng liên quan đến tăng tỷ lệ mắc u xơ tử cung vì khi mãn kinh nồng độ estrogen giảm thấp. Ngoài ra, sau mãn kinh tử cung của người phụ nữ sẽ nhỏ hơn và ít nhân xơ tử cung hơn.
- Tiền sử gia đình: Nếu gia đình đã từng có người thân mắc u xơ tử cung thì có thể tăng nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần cho thế hệ F1.
- Nguồn gốc dân tộc: Các phụ nữ Mỹ Châu Phi và Caribê có nguy cơ cao mắc nhân xơ tử cung cao hơn so với phụ nữ bình thường.
- Béo phì: Phụ nữ có cân nặng trên 70kg sẽ tăng nguy cơ gấp 3 lần so với nhóm dưới 50kg.
- Sử dụng thuốc tránh thai đường uống, dùng thuốc khử trùng, xét nghiệm Pap’s thường xuyên và học vấn cao có liên quan đến tỉ lệ gia tăng u xơ tử cung. Lý do là vì những yếu tố này sẽ góp phần làm tăng số lần đi khám phụ khoa, từ đó tăng tỷ lệ phát hiện bệnh.
Đọc thêm: Kinh nguyệt màu đen là bệnh gì? 5 nguyên nhân chính dẫn đến kinh nguyệt màu đen
U xơ tử cung có nguy hiểm không?
U xơ thường là loại u lành tính, hiếm trường hợp phát triển thành ung thư và không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên nếu không điều trị sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm sau đây:
Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày
- Gây rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh mạnh.
- Gây đau lưng kéo dài.
- Ảnh hưởng đến chuyện đời sống tình dục.
- Chèn ép niệu quản, gây sỏi thận hoặc viêm đài bể thận.
- Chèn ép trực tràng, gây táo bón hoặc đi tiêu khó.
- Chèn ép tĩnh mạch, gây phù chi dưới.
Ảnh hưởng đến thai kỳ và sau sinh nở
- Gây khó khăn trong quá trình mang thai và sinh nở.
- U xơ tử cung còn tăng nguy cơ sảy thai, thai lưu, hoặc vỡ tử cung.
- Gây thuyên tắc mạch máu hoặc viêm nhiễm sau sinh.
Gây biến chứng nhiễm khuẩn
Nhiễm khuẩn lan sang các cơ quan lân cận hoặc toàn bộ cơ thể, gây đau bụng, sốt, tiết dịch và ra máu nhiều hơn.
Khó thụ thai và vô sinh
- Cản trở quá trình thụ tinh và phôi thai.
- Ảnh hưởng đến nồng độ hormon estrogen và sự phát triển của thai.
- Khi cần phẫu thuật cắt bỏ u xơ.
U xơ tử cung có được ăn trứng không?
Nhiều người thường thắc mắc rằng ăn trứng gà có tốt cho người bị u xơ tử cung hay không. Vậy thực hư thế nào? Trứng gà chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là phụ nữ. Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy trứng gà có tác dụng đặc biệt trong điều trị hoặc làm tăng nguy cơ u xơ tử cung.
Một vài ý kiến cho rằng việc tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, có nhiều trong lòng đỏ trứng, có thể làm tăng nồng độ estrogen trong cơ thể và góp phần làm lớn khối u, điều này được lý giải lo do các chất béo là thành phần chính tổng hợp nên hoocmon. Tuy nhiên, việc tiêu thụ này phải đủ nhiều và duy trì trong thời gian đủ lâu thì mới đủ khả năng làm tăng hoocmon như thế.
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
Phụ nữ u xơ tử cung nên ăn gì?
Bên cạnh câu hỏi “U xơ tử cung có nguy hiểm không?” thì nhiều chị em cũng rất quan tâm đến chế độ dinh dưỡng nhằm làm làm chậm phát triển của khối u. Theo một nghiên cứu của Environmental Research and Public Health, dưới đây là những loại thực phẩm phụ nữ bị u xơ nên ăn:
- Rau xanh: Bông cải xanh, cải bó xôi, cải thìa, cải xoăn và các loại rau có màu xanh đậm khác chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất xơ, có thể giúp giảm nguy cơ phát triển u xơ tử cung.
- Trái cây: Cam, quýt, táo, lê và các loại quả mọng như dâu tây, việt quất và mâm xôi. Trái cây chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin giúp giảm viêm và nguy cơ phát triển u xơ tử cung.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, lúa mạch, gạo lứt và quinoa. Chất xơ giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và có thể giúp kiểm soát mức hormone estrogen trong cơ thể.
- Chất béo omega-3: Các nguồn cung cấp omega-3 bao gồm cá hồi, cá thu, hạt lanh, hạt chia và quả óc chó. Omega-3 có tác dụng chống viêm và có thể giúp điều chỉnh cấu trúc màng tế bào, giảm sự biểu hiện của các gen liên quan đến sự phát triển của tế bào u xơ.
- Sữa và sản phẩm từ sữa: Việc tiêu thụ các sản phẩm từ sữa có thể có tác dụng bảo vệ chống lại sự phát triển của u xơ tử cung. Các thành phần trong sữa như canxi và axit butyric có tác dụng chống tăng sinh đối với các tế bào u xơ. Tuy nhiên thông tin này vẫn còn vướng nhiều tranh cãi về độ xác thực.
- Vitamin D: Ánh sáng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên tốt nhất.
- Trà xanh và các hợp chất polyphenol: Chiết xuất trà xanh đã được chứng minh là có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào u xơ tử cung thông qua các hợp chất catechol-O-methyltransferase.
Phụ nữ u xơ tử cung không nên ăn gì?
Để ức chế sự phát triển của khối u, chị em nên hạn chế những loại thực phẩm có thể làm gia tăng lượng estrogen. Dưới đây là những loại thực phẩm cần tránh khi bị nhân xơ tử cung theo kết quả nghiên cứu trên:
- Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu và thịt lợn có liên quan đến nguy cơ tăng phát triển u xơ tử cung. Các nghiên cứu chỉ ra rằng phụ nữ tiêu thụ nhiều thịt đỏ có nguy cơ phát triển u xơ cao hơn so với những người tiêu thụ ít hoặc không tiêu thụ.
- Bánh kẹo, đồ ngọt và bánh mì trắng: Các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao có thể làm tăng nồng độ insulin trong cơ thể, từ đó thúc đẩy sự phát triển của tế bào u xơ.
- Đậu nành và sản phẩm từ đậu nành: Mặc dù đậu nành chứa các isoflavone có cấu trúc tương tự estrogen và có thể hoạt động như các chất giống estrogen, một số nghiên cứu cho thấy tiêu thụ đậu nành và sữa đậu nành có liên quan đến nguy cơ tăng u xơ tử cung, đặc biệt là khi tiêu thụ từ giai đoạn đầu đời. Estrogen có tác dụng kích thích sự phát triển và phân chia của tế bào tử cung. Ở những phụ nữ có nồng độ estrogen cao hoặc nhạy cảm với estrogen, các tế bào ở tử cung có thể phát triển quá mức và hình thành nên các khối u xơ.
- Thực phẩm chiên xào và thức ăn nhanh: Các chất béo không lành mạnh và chất béo bão hòa có thể tăng nguy cơ u xơ tử cung do chúng tăng cường sự viêm nhiễm và sản xuất hormone liên quan đến sự phát triển của u xơ tử cung.
- Cà phê, rượu: Tiêu thụ cà phê và rượu có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển u xơ tử cung. Tuy nhiên, các nghiên cứu liên quan vẫn chưa rõ ràng và còn tranh cãi.
Cách điều trị u xơ tử cung tốt nhất hiện nay
Việc điều trị u xơ phải tùy thuộc vào kích thước, số lượng, vị trí và giai đoạn phát triển của khối u. Hiện nay có hai phương pháp điều trị u xơ phổ biến nhất, bao gồm:
Điều trị nội khoa không phẫu thuật
- Antiprogestogens: Mifepristone (RU 486) – Là steroid tổng hợp giúp ức chế rụng trứng và phá vỡ sự toàn vẹn của nội mạc tử cung. Vì u xơ tử cung phụ thuộc vào steroid của buồng trứng nên RU486 có thể gây thoái hóa u xơ tử cung.
- Androgens (Danazol): Danazol giúp giảm kích thước nhân xơ tử cung chỉ sau 3 tháng điều trị. Tuy nhiên nên hạn chế sử dụng Danazol hơn 6 tháng vì tác dụng phụ của nó.
- Gestrinone: Có tác dụng anti progestogenic và oestrogenic, từ đó giúp làm giảm 73% thể tích nhân xơ tử cung và vô kinh 53% sau 8 tuần sử dụng. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ giảm kích thước nhân xơ tử cung kéo dài 1 năm sau điều trị. Một số tác dụng phụ có thể kể đến như là: mụn trứng cá, rậm lông, tăng cân,…
- Đồng vận GnRH: Thông qua việc ức chế tuyến yên làm ức chế chức năng buồng trứng, đồng vận GnRH làm giảm kích thước nhân xơ tử cung và làm giảm chảy máu. Ngoài ra, phương pháp điều trị này còn giúp giảm triệu chứng chèn ép, giảm cường kinh liên quan đến chu kỳ không rụng trứng và teo nội mạc tử cung, giảm thống kinh,…Tuy nhiên khi sử dụng đơn độc đồng vận GnRH điều trị u xơ tử cung có thể gặp 1 số tác dụng phụ như: Bốc hỏa, khô âm đạo,…gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Đọc thêm: Khí hư ra nhiều loãng như nước là bệnh gì? Có nguy hiểm không?
Điều trị nội khoa để chuẩn bị cho phẫu thuật
GnRH được sử dụng từ 2-4 tháng trước khi tiến hành phẫu thuật u xơ tử cung. Trong đó:
- Trước phẫu thuật, GnRH giúp làm tăng chỉ số trong xét nghiệm công thức máu về hồng cầu (Hb và Hct) và giảm kích thước tử cung.
- Trong phẫu thuật sẽ giúp cho quá trình cắt tử cung trở nên dễ dàng hơn, thời gian phẫu thuật ngắn hơn, khả năng cắt tử cung ngả âm đạo cao hơn, giảm mất máu.
- Ngoài ra, GnRH giúp giảm thời gian nằm viện, và hạn chế tối đa những biến chứng sau phẫu thuật.
Phẫu thuật
- Nội soi buồng tử cung cắt nhân xơ tử cung: Nếu mức độ lấn vào buồng tử cung và kích thước nhân xơ tử cung dưới 4 cm thì sẽ có tỷ lệ phẫu thuật thành công cao hơn. Với phương pháp này, 86% cải thiện về kinh nguyệt, 72% giảm triệu chứng thống kinh. Khoảng 79% bệnh nhân sẽ không cần phải phẫu thuật lại trong vòng 4 năm đầu theo dõi.
- Mổ bóc nhân xơ tử cung: Phương pháp này giúp bảo tồn chức năng sinh sản, cải thiện triệu chứng cường kinh, chèn ép, và giảm thể tích khối u. Ngoài ra, 80% bệnh nhân cải thiện triệu chứng cường kinh. Tuy nhiên, nếu u xơ tử cung trên 6cm sẽ không phù hợp với phương pháp này.
- Phẫu thuật cắt tử cung: Đây là phương pháp thường được sử dụng trong việc điều trị nhân xơ tử cung. Bác sĩ sẽ thường chỉ định cắt tử cung lớn hơn 12 tuần vì lo ngại về khả năng bị sarcom, chèn ép cơ quan lân cận (niệu quản), phẫu thuật về sau sẽ khó khăn hơn do kích thước tử cung to.
Đọc thêm: Mách nhỏ chị em cách vệ sinh vùng kín khi bị viêm nhiễm
Như vậy chị em đã có thể trả lời được câu hỏi “U xơ tử cung có nguy hiểm không?”, “U xơ tử cung có được ăn trứng không?” và 7 loại thực phẩm cần tránh khi mắc bệnh. TIANYIAI hy vọng những thông tin bổ ích này sẽ giúp chị em hiểu rõ hơn về bệnh từ đó phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhé.
