✅ Đã kiểm duyệt nội dung bài viết
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng
Mang thai là điều tuyệt vời mà ai làm mẹ cũng mong muốn nhưng chắc chắn đây cũng là một hành trình đầy thử thách và chông gai. Một trong những triệu chứng phổ biến mà nhiều mẹ bầu phải đối mặt là phù chân. Vậy bị phù chân khi mang thai là do đâu? Bà bầu bị phù chân có nên đi bộ không? Cùng TIANYIAI tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Phù chân là gì? Tình trạng phù chân khi mang thai
Phù chân là một tình trạng sưng nề của mô mềm dưới da do sự thoát dịch vào khoảng kẽ. Dịch này thường là nước, trong trường hợp nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn bạch huyết thì dịch thường chứa cả protein.
Phù chân khi mang thai là hiện tượng sưng phồng ở chân do tích tụ nước trong mô kẽ. Đây là vấn đề phổ biến ở phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ ba.
Trong quá trình mang thai, cơ thể phụ nữ phải đối mặt với nhiều thay đổi, trong đó có sự thay đổi về tuần hoàn máu và hormone. Những yếu tố này dẫn đến sự tích tụ chất lỏng ở các mô và gây ra tình trạng phù chân. Tình trạng này thường xuất hiện ở các khu vực như mắt cá chân, bàn chân và đôi khi cả đùi.
Nguyên nhân dẫn đến bị phù chân khi mang thai
Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp các mẹ bầu có biện pháp phòng ngừa và giảm bớt tình trạng phù chân. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra phù chân khi mang thai:
Thay đổi hormone
Khi mang thai, cơ thể mẹ bầu sẽ trải qua nhiều thay đổi về hormone. Progesterone là một trong những hormone chính làm giãn các mạch máu, gây ra tình trạng giữ nước và natri. Điều này dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong các mô, gây ra phù chân.
Tăng lưu lượng máu
Trong quá trình mang thai, lưu lượng máu trong cơ thể mẹ bầu sẽ tăng lên khoảng 50% để cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho thai nhi. Sự tăng lưu lượng máu này cũng góp phần gây ra tình trạng phù chân do các mạch máu phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu trở lại tim.
Áp lực từ tử cung
Khi thai nhi phát triển, tử cung sẽ ngày càng lớn và gây áp lực lên các tĩnh mạch lớn ở vùng chậu và chân. Áp lực này làm giảm lưu lượng máu từ chân trở về tim, dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong các mô và dẫn đến bị phù chân khi mang thai.
Các yếu tố khác
Ngoài các nguyên nhân chính trên, còn có một số yếu tố khác cũng góp phần gây ra phù chân khi mang thai:
- Việc tăng cân trong thời kỳ mang thai tạo áp lực lên các mạch máu ở chân, dẫn đến phù chân.
- Đứng hoặc ngồi trong thời gian dài mà không thay đổi tư thế cũng là một nguyên nhân gây phù chân.
- Nhiệt độ cao làm giãn các mạch máu, gây ra sự tích tụ chất lỏng trong các mô.
Đọc thêm: Mẹ bầu nằm sấp có bị sảy thai không? Gợi ý 10+ tư thế tránh sảy thai
Mẹ nên làm gì để giảm phù chân khi mang thai?
Phù chân là một vấn đề phổ biến và thường gặp ở mẹ bầu. Để giảm bớt tình trạng này, mẹ bầu cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây:
- Vận động nhẹ nhàng hàng ngày, tham gia hoạt động như yoga, bơi lội hoặc các bài tập giãn cơ để cải thiện tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và duy trì sức khỏe khi mang thai.
- Đặt chân lên cao khi nghỉ ngơi bằng cách sử dụng gối hoặc ghế nhỏ để kê chân khi ngồi hoặc nằm, giúp máu lưu thông tốt hơn và giảm áp lực lên các tĩnh mạch.
- Chọn quần áo rộng rãi, thoải mái, tránh quần áo quá chật để không cản trở lưu thông máu, lựa chọn các loại vải mềm, thoáng mát.
- Hạn chế đứng quá lâu vì đứng quá lâu tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở chân, hãy thay đổi tư thế thường xuyên và nghỉ ngơi khi có thể.
- Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì cân bằng chất lỏng và giảm phù chân, uống ít nhất 8-10 ly nước mỗi ngày, tránh nước có chứa caffeine hoặc đường.
- Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn vì muối có thể làm cơ thể giữ nước, dẫn đến bị phù chân khi mang thai. Vì vậy nên tránh thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh, thay vào đó là các món ăn nên nếm đơn giản, ít muối.
- Chọn giày dép mềm mại, vừa chân và hỗ trợ tốt để giảm áp lực lên chân.
- Massage nhẹ nhàng vùng chân giúp kích thích tuần hoàn máu và giảm phù nề.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức nếu tình trạng phù chân trở nên nghiêm trọng hoặc kèm theo các triệu chứng khác như đau, khó thở hoặc nhức đầu,…
Đọc thêm: Ra máu như hành kinh khi mang thai tháng đầu có sao không?
Chat để được chuyên gia tư vấn trực tiếp!
Bà bầu bị phù chân có nên đi bộ không? Lợi ích của việc đi bộ khi mang thai
Đi bộ là một hoạt động thể chất nhẹ nhàng nhưng mang lại nhiều lợi ích cho mẹ bầu. Việc duy trì thói quen đi bộ hàng ngày không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu thường gặp trong thai kỳ.
Cải thiện tuần hoàn máu
Khi bị phù chân khi mang thai, thói quen đi bộ giúp mẹ tăng cường lưu thông máu khắp cơ thể, giảm nguy cơ tích tụ chất lỏng và giảm phù chân. Khi mẹ bầu đi bộ, các cơ bắp hoạt động liên tục, giúp bơm máu trở lại tim hiệu quả hơn. Điều này cũng giúp ngăn ngừa tình trạng giãn tĩnh mạch và các vấn đề liên quan đến tuần hoàn.
Giảm căng thẳng và lo âu
Việc duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ giúp mẹ bầu giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Khi đi bộ, cơ thể sản sinh ra endorphin, một loại hormone giúp tăng cảm giác hạnh phúc và giảm đau. Điều này đặc biệt quan trọng trong thai kỳ, khi mẹ bầu dễ bị căng thẳng và lo âu hơn.
Duy trì cân nặng hợp lý
Đi bộ là một cách hiệu quả để duy trì cân nặng hợp lý trong suốt thai kỳ. Việc kiểm soát cân nặng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thai kỳ như tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp và tiền sản giật. Hơn nữa, duy trì cân nặng hợp lý còn giúp mẹ bầu dễ dàng lấy lại vóc dáng sau sinh.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Đi bộ giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện khả năng hô hấp và nâng cao sức bền của cơ thể. Điều này không chỉ tốt cho mẹ bầu mà còn giúp thai nhi nhận được đủ lượng oxy và dưỡng chất cần thiết.
Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Nhiều mẹ bầu gặp khó khăn trong việc ngủ ngon giấc do những thay đổi trong cơ thể và tâm lý. Đi bộ hàng ngày giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp mẹ bầu cảm thấy thoải mái và thư giãn hơn trước khi đi ngủ.
Đọc thêm: [Giải đáp] Thai nhi bị phù toàn thân có giữ được không?
Hướng dẫn cách đi bộ an toàn cho mẹ bầu
Đi bộ là một hoạt động thể chất nhẹ nhàng và có lợi cho sức khỏe của mẹ bầu. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, mẹ bầu cần lưu ý các điểm sau:
- Chọn giày phù hợp: Đảm bảo giày có độ êm ái và hỗ trợ tốt cho chân.
- Bắt đầu với thời gian ngắn: Khởi đầu với 10-15 phút mỗi ngày và tăng dần thời gian khi cơ thể đã quen.
- Đi bộ ở nơi thoáng mát: Tránh đi bộ dưới ánh nắng gắt hoặc nơi không thông thoáng.
- Nghỉ ngơi khi cần thiết: Nếu cảm thấy mệt mỏi, hãy dừng lại và nghỉ ngơi để tránh áp lực lên chân.
- Uống đủ nước và điện giải: Uống nước và điện giải trước, trong và sau khi đi bộ để duy trì độ ẩm cho cơ thể.
Bị phù chân khi mang thai nên ăn gì?
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tình trạng phù chân cho mẹ bầu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giúp giảm tình trạng sưng phù.
Thực phẩm nên ăn khi bị phù chân khi mang thai
Thực phẩm | Công dụng | Khuyến nghị sử dụng |
| Táo | Cải thiện tiêu hóa, làm giảm sự thèm ăn, tăng sức đề kháng | Nên ăn từ 2-4 quả mỗi ngày |
| Mùi tây | Lợi tiểu, loại bỏ sưng, giảm cân giữ dáng do có hàm lượng calo thấp | Có thể ăn như salad hoặc uống nước ép |
| Các loại quả mọng | Giàu kali, magie,…Hỗ trợ đào thải các chất lỏng dư thừa, hỗ trợ tăng cơ, giảm sưng tấy | Có thể ăn hàng ngày |
| Kiều mạch | Giảm sưng phù chân khi mang thai | Có thể ăn ngũ cốc kiều mạch vào mỗi tối |
| Mơ khô | Giảm sưng cấp tốc, giúp cơ thể khỏe mạnh | Có thể ăn hàng ngày như đồ ăn vặt |
| Việt quất | Giảm sưng, đào thải độc tố | Ăn việt quất tươi hoặc khô đều được |
| Dưa chuột | Giảm sưng viêm, hạn chế lão hóa da | Nên ăn ít nhất 2 quả/tuần |
| Dưa hấu | Giúp đào thải độc tố, giảm sưng hiệu quả | Nên ăn ít nhất 1 quả mỗi tuần |
| Cà tím | Chống sưng phồng, loại bỏ tình trạng giữ nước, ngậm muối khi mang thai | Có thể chế biến nhiều cách. Tuy nhiên không nên nướng cà tím quá lửa vì sẽ tạo ra chất Solanine Alcaloid |
| Ớt chuông đỏ | Giàu kali, giúp giảm căng cơ, đọng nước trong cơ thể | Nên ăn sống để giữ được chất dinh dưỡng tốt nhất. Tuy nhiên cần ngâm nước muối và rửa sạch trước khi ăn |
Ngoài ra, việc uống đủ nước mỗi ngày còn giúp cơ thể người mẹ duy trì cân bằng chất lỏng và giảm tình trạng phù chân. Mẹ nên uống từ 1,5-2 lít nước mỗi ngày khi mang thai. Nếu có thể, hãy thêm một lát chanh hoặc dưa leo vào nước để tăng hương vị và cung cấp thêm vitamin.
Đọc thêm: Tổng hợp những loại trái cây tốt cho mẹ bầu 3 tháng đầu
Thực phẩm nên tránh khi bị phù chân khi mang thai
Dưới đây là các loại thực phẩm nên tránh khi bị phù chân trong thai kỳ:
Loại thực phẩm | Lý do không nên ăn |
| Thực phẩm nhiều muối | Muối làm tăng giữ nước trong cơ thể, gây ra tình trạng bị phù chân khi mang thai. Mẹ bầu được khuyên nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm sau:
|
| Thực phẩm nhiều đường | Đường không chỉ gây tăng cân mà còn làm tăng giữ nước trong cơ thể. Mẹ bầu nên hạn chế những loại thức ăn hoặc đồ uống sau: Bánh kẹo, nước ngọt có ga, nước ép trái cây đóng hộp,… |
| Caffeine | Caffeine có thể làm tăng huyết áp và làm giảm khả năng hấp thu chất lỏng. Vì vậy mẹ không nên uống nhiều cà phê, trà, nước ngọt có ga khi mang thai. |
| Đồ ăn nhiều dầu mỡ | Đồ ăn chiên rán, bánh ngọt, thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều chất béo không lành mạnh. Những chất béo này có thể làm tăng cân và ảnh hưởng xấu đến tuần hoàn máu. |
Đọc thêm: Gợi ý thực đơn tốt cho mẹ bầu 3 tháng đầu giàu dinh dưỡng
Qua bài viết này, TIANYIAI đã giúp bạn tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi như bị phù chân khi mang thai là gì? Bà bầu bị phù chân có nên đi bộ không?. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích cho những mẹ đang gặp phải tình trạng này nhé. Chúc các mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh và nhiều niềm vui!
